بدان كه قبله مكانى است كه خانهى خدا زادها اللَّه شرفاً در آن واقع شده است از تخوم زمين تا عنان آسمان و آن قبله است از براى كافهى مردم از نزديك و دور، نه آن كه خصوص بنا قبله است و حجر اسماعيل داخل در خانه نيست و اگر چه واجب است كه در طواف داخل شود. و واجب است استقبال عين كعبه نه مسجد و نه حرم براى همه كس، اگر چه دور باشد. و معتبر نيست اتصال خط از توقف هر نماز گذار به كعبه، بلكه محاذات عرفيه كافى است. نهايت امر آن است كه محاذات وسعت پيدا مىكند از مكان دور و هر چه بُعد زيادتر شود محاذات وسعتش زيادتر مىشود هم چنان كه معلوم مىشود اين مطلب به ملاحظهى اجرام بعيده مثل ستاره و نحوه پس ضرر ندارد زيادتى عرض صف مستطيل از كعبه در صدق محاذات، چنانچه مشاهده مىكنيم اين مطلب را بالنسبة به اجرام بعيده. و قول به آن كه قبله بعيد سمت كعبه و جهت است، در حقيقت راجع به همين است كه ما گفتيم. و اگر مراد به جهت، جهت عرفيه است كه مسامحه در آن مىشود، پس وجهى از براى آن نيست و معتبر است يقين به محاذات با امكان و با عدم امكان، رجوع مىشود به علامات و نشانههايى كه مفيد ظنّ است. و در كفايت شهادت دو عادل با امكان تحصيل علم اشكال است. و با عدم امكان باكى نيست اگر اجتهادش در قبله، مخالف با قول عدلين نباشد و الّا احوط، تكرار نماز است. و اگر ممكن نشد در امر قبله، تحصيل مظنّه كند، رو به چهار طرف نماز بخواند اگر وقت وسعت داشته باشد و الّا پس مخيّر است ما بين آنها.
مسأله 1
علامتهائى كه مفيد ظنّ است در قبله كه واجب است رجوع به آنها در صورت عدم امكان علم، چنانچه در غالب بلاد بعيده چنين است بسيار است: از جمله «جدى» است كه فى الجمله نص بر آن وارد
لطفا منتظر باشید ...
