فصل هفتم در تشهّد است‏ - غایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی جلد 1

‌صفحه‌ى 442

زيرا كه سجده نهايت خضوع است و آن مختص به كسى است كه در نهايت كبرياء و عظمت باشد. و حضرت آدم (عليه السلام) مسجود ملائكه نبود بلكه قبله‏ى آنها بود چنانكه سجده‏ى حضرت يعقوب (عليه السلام) و اولاد آن بزرگوار وقت ملاقات به حضرت يوسف (عليه السلام)، نبود بلكه به شكرانه‏ى آن موهبت عظيمه كه به او عطا شده بود خداوند منّان را سجده كردند. پس آن چه بعض عوام الناس نزد قبر حضرت امير المؤمنين و ائمه معصومين (عليهم السلام) سجده مى‏كنند مشكل است مگر آن كه قصد آنها به آن، سجده‏ى شكر باشد كه موفق به زيارت شدند. بلى، دور نيست جوار بوسيدن عتبه مقدسه.

فصل هفتم در تشهّد است‏

و آن در نماز دو ركعتى، يك مرتبه واجب است بعد از بلند كردن سر از سجده‏ى اخيره از ركعت دوم و در نماز سه ركعتى و چهار ركعتى، مرتبه‏ى ديگر بعد از بلند كردن سر از سجده‏ى اخيره از ركعت اخيره نيز واجب است. و تشهّد واجب غير ركنى است كه اگر آن را عمداً ترك كند نماز باطل است و اگر سهواً ترك كند و پيش از ركوع ركعت بعد متذكّر شود برگردد. و تشهّد و ما بعد آن را به عمل آورد. و اگر بعد از رسيدن به حدّ ركوع متذكّر شود، وقت تدارك گذشته بايد تشهّد را بعد از نماز قضاء كند و دو سجده‏ى سهو نيز به عمل آورد و واجبات تشهّد هفت است:

(اول) شهادتين. (دوم) صلوات بر محمد و آل او به اين كه بگويد: أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و كفايت مى‏كند بنا بر اقوى آن كه بگويد: أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ. (سوم) جلوس به مقدار ذكر مزبور.

(چهارم) طمأنينه در آن. (پنجم) ترتيب به تقديم شهادت اول بر دوم و تقديم هر دو بر صلوات چنان كه ذكر شد. (ششم) موالات بين فقرات ثلاثه و كلمات‏