غایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی جلد 2

درد چشمى كه روزه مضرّ به او باشد يا آن كه باعث شدّت مرض يا طول كشيدن آن يا زيادتى وجع آن باشد و نحو آنها چه يقين به آن ضرر داشته باشد يا مظنّه يا احتمال ضررى كه موجب خوف باشد كه روزه از آنها صحيح نيست بلكه صحيح المزاج اگر به سبب روزه بترسد ناخوش شود روزه‏اش صحيح نيست. و هم چنين است روزه‏ى كسى كه بترسد به سبب روزه ضرر جانى يا عرضى بر خود يا عرض ديگرى وارد آيد يا ضرر مالى كه حفظ آن واجب و در نظر شارع از وجوب روزه اهم باشد چنانچه چنين است در صورتى كه روزه، مزاحم باشد با واجب ديگرى كه اهمّ از وجوب روزه باشد، مثل انقاذ غريق، كه در تمام صور اگر روزه بگيرد باطل است و مجرد آن كه روزه موجب ضعف شود كه در عادت تحمّل آن را مى‏نمايند مجوز افطار نيست هر چند مفرط باشد. و در صورتى كه موجب ضعفى باشد كه عادت تحمّل آن را نمى‏نمايند افطار جايز است. و هر گاه گمان كند كه روزه مضرّ نيست بعد از فراغ از آن خلاف آن ظاهر شد در صحت آن اشكال است و احتياط به قضاء ترك نشود. و اگر طبيب بگويد كه روزه براى كسى مضرّ است و خودش مى‏داند كه مضرّ نيست روزه‏اش صحيح است. و اگر بگويد ضرر ندارد و خودش مضرّ مى‏داند به علم يا به ظن، افطار بر او واجب است وا گر بگيرد صحيح نيست.

مسأله 1

كسى كه شب نيّت روزه كرده و خوابيده روزه‏اش صحيح است هر چند تمام روز خواب باشد و اگر نيّت نكرده و بخوابد تا بعد از زوال، در روزه‏ى واجب باطل است و بايد قضاء كند. و اگر پيش از زوال بيدار شود تجديد نيّت كند و صحيح است به خلاف روزه‏ى ندبى كه بى‏آن كه اگر بيدار شود پيش از غروب و تجديد نيّت كند صحيح است.

مسأله 2

روزه و ساير عبادات از صبىِّ مميِّز صحيح است بنا بر اقوى، پسر باشد يا دختر. و مستحب است كه او را به عبادت عادت دهند بلكه بر طفل هفت ساله سخت بگيرند.

مسأله 3

در صحت روزه‏ى ندبى علاوه از آن چه ذكر شد معتبر است كه روزه‏ى واجبى چه قضاء چه نذر چه كفاره يا نحو آنها بر او نباشد به شرط آن كه متمكّن از اداء آن باشد به خلاف صورتى كه متمكّن از آن نباشد مثل مسافرى كه نتواند قصد اقامه كند و بگوييم روزه‏ى ندبى از او صحيح است يا در مدينه باشد كه جايز است در آنجا مسافر سه روز روزه‏ى حاجت بگيرد كه در اين صورت صحت روزه‏ى ندبى از او اقوى است. و هم چنين كسى كه روزه‏ى واجبى بر او باشد و فراموش كرده باشد، روزه‏ى ندبى از او صحيح است اگر متذكّر نشود مگر بعد از فراغ و هر گاه در اثناء روز متذكّر شود، افطار كند و جايز است بر او كه تجديد نيّت واجب كند هر گاه پيش از زوال متذكّر شود. و كسى كه روزه‏ى واجب بر او باشد جايز است نذر روزه كند به نذر مطلق و مى‏تواند روزه‏ى نذرى را مقدّم دارد بر روزه‏ى واجبى‏