بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
كه بر او بود. و هم چنين جايز است نذر كند روزهى روز معيّنى را در صورتى كه ممكن باشد روزهى واجبى كه بر او بود قبل از آن روز معيّن، اداء نمايد به خلاف صورتى كه ممكن نباشد كه در صحت نذر اشكال است.
مسأله 4
كسى كه روز استيجارى بر او باشد ظاهر آن است كه جايز باشد روزهى ندبى بگيرد هر چند خلاف احتياط است.
فصل دوم در شرايط وجوب روزه
و آن چند چيز است: «اول و دوم» بلوغ و عقل و بر صبىّ و مجنون واجب نيست مگر آن كه پيش از طلوع فجر كامل شوند كه اگر بعد از آن كامل شوند روزهى آن روز بر آنها واجب نيست هر چند تا آن وقت مفطرى به عمل نياورده باشند بلكه هر چند صبىّ به قصد ندب روزه گرفته باشد لكن با عدم مفطر و وجوب روزه به وجوب معيّن، احوط اتمام و قضاء آن است. و در جنون فرقى نيست بين اطباقى كه حالت نداشته باشد ابدا يا ادوارى كه داشته باشد بشرط آن كه جزئى از روز ديوانه باشد به خلاف ادوارى كه ديوانگى او در شب و تمام روز عاقل باشد كه روزه بر او واجب است. «سوم» بيهوش نبودن پس بر كسى كه در روز هر چند جزئى از آن بيهوش شد، روزه واجب نيست. بلى، اگر پيش از اغماء، نيّت روزه كرده باشد احوط اتمام آن است. «چهارم» مريض نبودن به مرضى كه روزه بر او مضرّ باشد و اگر مريض افطار نكرده و بعد از ظهر مرض او رفع شود واجب نيست بر او نيت روزه را تجديد و تمام كند به خلاف آن كه پيش از ظهر مرض او رفع شود و افطار نكرده باشد كه احوط تجديد نيت و روزه گرفتن است هر چند اقوى، عدم وجوب آن است. «پنجم» خالى بودن از حيض و نفاس در تمام روز. «ششم» مسافر نبودن و واجب نيست روزه بر مسافرى كه تكليف او قصر در نماز باشد به خلاف مسافرى كه وظيفهى او اتمام است مثل كسى كه قصد اقامه كرده يا آن كه سى روز بدون قصد جايى مانده يا كسى كه شغل او سفر باشد يا سفر او معصيت باشد كه تكليف او نماز تمام است [و] بايد روزه را بگيرد.
مسأله 1
اگر پيش از ظهر سفر كند بايد افطار نمايد و اگر بعد از ظهر سفر كند بايد روزه را تمام كند و اگر مسافر بود و پيش از ظهر حاضر شود يا آن كه پيش از ظهر به محل اقامه برسد و هنوز افطار نكرده باشد، روزهى آن روز واجب است به خلاف آن كه مفطرى به عمل آورده باشد يا آن كه بعد از ظهر به وطن يا به محل اقامه برسد كه واجب نيست. بلى، مستحب است بقيهى روز امساك كند. و ظاهر آن است كه مناط بودنِ شروعِ به سفر، پيش از زوال يا بعد از آن باشد نه خروج از حدّ ترخّص. و هم چنين در برگشتن مناط، دخول بلد باشد لكن در صورتى كه شروع به سفر پيش از زوال و خروج از حدّ ترخّص بعد از آن باشد احتياط به جمع بين اتمام روزه و قضاء آن ترك نشود. چنانچه در