بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
شش شتر و زكات آن يك شتر ماده كه داخل سال چهارم شده باشد. «نهم» شصت و يك شتر و زكات آن يك شتر ماده كه داخل سال پنجم شده باشد. «دهم» هفتاد و شش شتر و زكات آن دو شتر ماده كه داخل سال سوم شده باشد. «يازدهم» نود و يك شتر و زكات آن دو شتر ماده كه داخل سال چهارم شده باشد. «دوازدهم» صد و بيست و يك شتر و در زكات آن و هر چه زيادتر باشد مخيّر است كه چهل چهل حساب كند و براى هر چهل شتر، يك شتر ماده كه داخل سال سوم شده بدهد يا آن كه پنجاه پنجاه حساب كند و براى هر پنجاه شتر، يك شتر ماده كه داخل سال چهارم شده بدهد و تخيير مذكور در صورتى است كه هر دو حساب مطابق آيد مثل آن كه دويست شتر داشته باشد كه فرق نيست چهل چهل حساب كنند يا پنجاه پنجاه كه به هر دو حساب چيزى باقى نمىماند يا در صورتى كه مطابق نباشد با هيچ كدام، مثل آن كه دويست و ده شتر داشته باشد كه به هر حسابى ده شتر باقى مىماند و هر گاه با يك حساب چيزى باقى نماند و با ديگرى باقى بماند مثل آن كه صد و پنجاه شتر داشته باشد احوط آن است كه پنجاه پنجاه حساب كند يا آن كه دويست و چهل شتر داشته باشد كه احوط آن است كه چهل چهل حساب كند بلكه در صورتى كه با هيچ حسابى مطابق نباشد احوط آن است كه ما بين دو حساب، اختيار طرفى كند كه باقى مانده آن كه زكات آن را عفو فرمودهاند كمتر باشد مثل صد و چهل شتر كه به حساب چهل چهل عفو آن كمتر است و مثل دويست و شصت كه به حساب پنجاه پنجاه عفو آن كمتر است.
مسأله 1
در نصاب ششم شتر كه بيست و شش است، هر گاه براى زكات آن شتر ماده كه داخل سال دوم شده باشد ندارد مىتواند يك شتر نر كه داخل سال سوم شده بدهد بلكه دور نيست كه در حال اختيار نيز مخيّر باشد ميان آن دو و اگر هيچ كدام از آن دو را نداشته باشد مخيّر باشد كه هر كدام را بخرد و بدهد. و در گاو دو نصاب است: «اول» سى گاو و زكات آن يك گاو است كه داخل سال دوم شده باشد چه نر و چه ماده. «دوم» چهل گاو و زكات آن يك گاو ماده است كه داخل سال سوم شده باشد و هر گاه زياده از آن گاو داشته باشد، مخيّر است ميان آن كه سى سى حساب كند و به عدد هر سى، زكات آن را مكرر كند يا چهل چهل حساب كند و به عدد هر چهل زكات آن را مكرر كند. و در گوسفند پنج نصاب است: «اول» چهل گوسفند و زكات آن يك گوسفند است. «دوم» صد و بيست و يك و زكات آن دو گوسفند است. «سوم» دويست و يك گوسفند و زكات آن سه گوسفند است «چهارم» سيصد و يك و زكات آن چهار گوسفند است. «پنجم» چهار صد و هر چه زياده از آن گوسفند داشته باشد، زكات هر صد گوسفند يك گوسفند است و ميان دو نصاب آن چه از نصاب سابق زياد باشد عفو است كه زكات ندارد.