بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
اگر در اثناء سال مرتد فطرى شود، سال او منقطع مىشود و تركهى او منتقل مىشود به ورثهى او و ورثه، سال را از سر گيرند. و اگر در اثناء سال مرتد ملّى شود سال به آن منقطع نمىشود و بعد از تمام شدن سال، واجب است زكات آن را خودش بدهد در صورتى كه پيش از دادن، توبه كرده باشد و اگر توبه نكرده امام (عليه السلام) يا نائب او از مالش برمىدارند و به مصرف زكات مىرسانند و در اين صورت اگر خودش بدهد كافى نيست مگر آن كه عين آن در دست فقير باقى مانده باشد يا آن كه فقير با علم به ارتداد او بگيرد و تلف كرده باشد كه بعد از توبه مىتواند تجديد نيت كند و محسوب دارد و به ارتداد زن مطلقاً سال قطع نمىشود.
مسأله 12
هر گاه به قدر نصاب، مالك باشد بدون زياده مثل چهل گوسفند و چند سال بر او بگذرد پس اگر زكات آن را هر ساله از جاى ديگر داده، زكاتهاى متعدده بر او بوده و اداء نموده و اگر يك سال يكى از آن گوسفندها را به قصد زكات بدهد ديگر بر او چيزى نيست چنانچه اگر ندهد، زكات يك سال بيشتر بر او نيست زيرا كه بعد از يك سال يكى از گوسفندان به ازاء زكات از مالش بيرون مىرود هر چند نداده و سى و نه گوسفند كه كمتر از نصاب است براى او مىماند به خلاف آن كه زياده از نصاب داشته باشد مثل پنجاه رأس كه هر گاه مثلًا يازده سال زكات آن را نداده باشد به ازاء هر سالى يك رأس بر او واجب است و يازده رأس بايد بدهد و بعد از آن ديگر بر او واجب نيست زيرا كه از نصاب كمتر شده هر چند نداده باشد. و هر گاه بيست و شش شتر داشته باشد و دو سال زكات آن را ندهد بايد يك شتر كه داخل سال دوم شده بدهد براى سال اول و پنج گوسفند بدهد براى سال دوم و اگر سه سال بر آن گذشته و نداده باشد، براى سال سوم نيز چهار گوسفند بدهد و هم چنين براى سال چهارم و سال پنجم همين قدر كافى است تا آن كه كمتر از بيست شتر براى او بماند كه زكات آن سه گوسفند است و هم چنين تا برسد به حدّى كه كمتر از پنج شتر براى او باقى بماند كه بعد از آن واجب نيست.
مسأله 13
كسى كه مالك نصاب حيوانات مزبوره باشد و علاوه بر آن تازه نيز مالك شود به زاييدن آنها يا به خريدن يا به ارث يا به نحو آنها، پس هر گاه وقتى مالك شود كه سال حيواناتى كه مالك بوده گذشته و ابتداء سال آيندهى آن باشد بلا اشكال همان وقت مبدأ سال مجموع است در صورتى كه به آن نصاب ديگرى حاصل شود. و هر گاه در اثناء سال قديمىها، مقدارى مالك شود بر سه قسم است: يا آن چه تازه مالك شده نه به قدر نصاب مستقل است و نه به قدرى است كه به آن تكميل نصاب ديگر شود و يا به قدر نصاب مستقل است و يا به آن تكميل نصاب مىشود پس در قسم اول زكات تازه بر او نيست و نظير آن است كه از اول آن زيادتى را مالك باشد مثل آن كه پنج شتر مالك بوده و در اثناء