بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
كه به سكهى معامله باقى باشد زكات آن واجب است و الّا فلا. «شرط سوم» گذشتن سال بر آن به داخل شدن در ماه دوازدهم با شرايط گذشته پس هر گاه در اثناء سال از حدّ نصاب كمتر شود، زكات آن ساقط مىشود. و هم چنين اگر بدل كند آن را به غير آن از همان جنس يا غير آن يا آن كه آب كنند واجب نيست هر چند تبديل يا آب كردن به قصد فرار از زكات باشد بنا بر اقوى اگر چه خلاف احتياط است. و هر گاه بعد از گذشتن سال، طلا و نقره را آب نمايند وجوب زكات آن ساقط نمىشود و بايد ملاحظهى سكه را هم بنمايند در صورتى كه قيمت آن به آب كردن كم شده باشد.
مسأله 1
در طلا و نقره كه به آن زينت نمايند و در ظرف طلا و نقره، زكات واجب نيست هر قدر زياد باشد بلكه گذشت كه هر گاه به دينار و درهم زينت كنند و از رواج معامله بيرون رفته باشد وجوب زكات ساقط مىشود ولى در بعضى اخبار وارد شده كه زكات آن، عاريه دادن آن است.
مسأله 2
در وجوب زكات طلا و نقره مسكوك بين طلا و نقره خوب و بد فرق نيست بلكه اگر بعض نصاب خوب باشد و بعض آن بد، زكات آن را بايد بدهد و جايز است از بد بدهد اگر چه تمام نصاب خوب باشد خلاف احتياط است و بلكه در صورتى كه تمام نصاب خوب باشد احوط آن است كه زكات آن را از خوب بدهد. و اگر بعض آن خوب و بعضى بد باشد در زكات نيز تبعيض كند و اگر تمام زكات آن را از خوب بدهد بهتر است و لكن جايز نيست كه طلاى پست را قيمت كنند و قيمت آن را از طلاى خوب كمتر دهند مثلًا نيم دينار خوب كه به قيمت يك دينار بد باشد كافى نيست مگر در صورتى كه با فقير مصالحه كند به قيمتى در ذمّهى فقير و بدهد و زكات واجب بر خود را عوض اين قيمت محسوب بر فقير بدارد كه مانعى ندارد، چنانچه مانعى ندارد كه به جاى نيم دينار خوب كه بايد بدهد يك دينار پست بدهد.
مسأله 3
اگر دينار و درهم مغشوش داشته باشد و خالص آن به قدر نصاب باشد زكات آن را بايد بدهد و اگر شك كند كه آيا خالص آن به قدر نصاب است يا نه؟ و چون تصفيهى آن باعث ضرر است نتواند بفهمد، زكات آن واجب نيست و اگر باعث ضرر نباشد آيا تصفيهى آن واجب است يا نه؟ اشكال است هر چند احوط است ولى عدم وجوب آن خالى از قوّت نيست.
مسأله 4
زكات نقدين خالص را نمىتوان از مغشوش داد هر چند قيمت مغشوشى كه مىدهد معادل زكات واجب بر او باشد مگر آن كه زيادتر بدهد كه خالص آن به قدر واجب باشد يا آن كه آن را به عنوان قيمت زكات بدهد اگر بيارزد.
مسأله 5
اگر درهم يا دينار مغشوش كه خالص آن به قدر نصاب باشد داشته باشد جايز نيست زكات آن را از مغشوش بدهد مگر بد و طريقى كه در مسأله سابقه ذكر شد.
مسأله 6
اگر دراهم و دنانير [ى] دارد به حدّ نصاب و شك داشته باشد كه خالص