بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
زوجه منقطعه جايز است چه زوج بدهد يا ديگرى، چه براى انفاق يا براى توسعه چنانچه جايز است به زوجهى دائمه كه نفقهى او به شرط و نحو آن ساقط شده باشد بدهد به خلاف منقطعه كه شرط نفقه كرده باشد بر زوج و او دارا باشد كه دادن به او جايز نيست.
مسأله 13
زوجهى دائمه كه نفقهى او به نشوز ساقط شده باشد دادن زكات به او مشكل است زيرا كه مىتواند تحصيل نفقه كند به ترك نشوز.
مسأله 14
زوجه مىتواند زكات خود را به شوهرش دهد هر چند از همان انفاق بر زوجه كند و هم چنين غير زوجه از كسانى كه به اسباب خارجيهى نفقهى آنها برگيرنده باشد.
مسأله 15
جايز است زكات خود را به كسى دهد كه دهنده تبرّعاً متكفل نفقهاش باشد چنانچه جايز است ديگرى زكات به آن كس دهد براى انفاق يا توسعه و فرقى نيست كه آن كس از ارحام نزديك زكات دهنده باشد مثل برادر و خواهر و اولاد آنها و عمو و خالو و اولاد آنها كه واجب النفقهى او نيستند يا اجنبى باشد. و فرق نيست كه آنها وارث زكات دهنده باشند به سبب آن كه اولادى ندارد يا نه.
مسأله 16
مستحب است دادن زكات به فقراء ارحام كه محتاج باشند و واجب النفقهى او نباشند. منقول است كه از معصوم (عليه السلام) پرسيدند كدام صدقه افضل است؟ فرمود: صدقه بر رحمى كه عداوت با او داشته باشد. و در خبر ديگر فرمود: صدقه نيست در حالى كه رحم او محتاج باشد.
مسأله 17
جايز است كه پدر زكات خود را به فرزند دهد براى تزوّج و هم چنين عكس آن.
مسأله 18
جايز است دادن زكات به فرزند براى انفاق بر زن يا خادمش از سهم فقراء چنانچه جايز است دادن به او براى تحصيل كتب علميه از سهم سبيل اللَّه.
مسأله 19
فرق نيست در عدم جواز دادن زكات به واجب النفقه ميان آن كه قادر بر نفقهى آنها باشد يا عاجز، چنانچه فرق نيست در آن بين سهم فقراء و ساير سهام حتى سهم سبيل اللَّه هر چند دادن به آنها براى غير نفقه جايز است چنانچه فرق نيست بنا بر ظاهر موافق احتياط، ما بين دادن تمام نفقه از زكات يا تتمهى آن. هر چند از جماعتى نقل شده كه اگر از دادن تمام نفقه كه بر او واجب است عاجز باشد جايز است تتمهى آن را از زكات به آنها بدهد مثل آن كه از دادن كسوه يا نان خورش آنها عاجز باشد لكن جواز آن مشكل است و احتياط به ندادن به آنها ترك نشود.
مسأله 20
هر گاه كسى به سبب فقر يا غير آن نفقهى مملوكش را نمىدهد، جايز است ديگرى زكات را صرف او نمايد چه آبق باشد يا مطيع. «چهارم» آن كه هاشمى [سيد] نباشد در صورتى كه دهنده غير هاشمى باشد مگر در حال اضطرار چه از سهم فقراء يا ساير سهام حتى از سهم عاملين و سبيل اللَّه. بلى، هر گاه از سهم سبيل اللَّه كاروانسرا يا مدرسه و نحو آنها بنا شده، ضرر ندارد هاشمى از آن منتفع شود. و زكات