غایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی جلد 2

فطره‏ى كسى بر ديگرى واجب باشد و خودش بدهد كافى نيست چه خودش غنى باشد يا فقير و به تكلّف بدهد، بلكه اگر بدهد فطره محسوب نيست زيرا كه خودش مكلّف به فطره نبوده. بلى، در صورتى كه تبرّعاً به قصد نيابت از آن كه بر او واجب است بدهد مجزى است بنا بر اقوى اگر چه خلاف احتياط است.

مسأله 7

فطره‏ى غير هاشمى [سيد] بر هاشمى حرام است، مثل زكات مال به خلاف فطره‏ى هاشمى كه بر هاشمى و غير او حلال است. مدار بر هاشمى بودن معيل است نه عيال پس اگر عيال هاشمى باشد نه معيل، جايز نيست فطره‏ى او را به هاشمى بدهد و در عكس آن جايز است.

مسأله 8

در عيال فرق نيست كه حاضر باشد نزد او و منزل او يا منزل ديگر باشد يا غايب باشد، پس هر گاه غلام يا كنيز او يا زن يا فرزند او سفر باشند و نفقه از مال او باشد، بايد خودش فطره‏ى آنها را بدهد چنانكه اگر خودش در سفر باشد و نفقه‏ى عيالات خود را گذارده باشد كه صرف خود كنند فطره‏ى آنها را بايد خودش بدهد. بلى، اگر كسان او در نفقه‏ى ديگرى باشند، فطره‏ى آنها بر او نيست چه منفق، غنى باشد و فطره‏ى آنها را بدهد يا نه اگر چه در فطره‏ى زوجه و مملوك كه در نفقه‏ى ديگرى باشند و منفق فقير باشد يا آن كه فطره‏ى آنها را ندهد، احوط آن است كه شوهر و مولى بدهد. و هم چنين اگر آنها در نفقه‏ى او باشند و نه در نفقه‏ى ديگرى كه فطره‏ى آنها بر او نيست و لكن احوط آن است كه او فطره‏ى زوجه و مملوك خود را بدهد.

مسأله 9

كسى كه از عيالات خود كه در نفقه‏ى او هستند غائب باشد، بايد فطره‏ى آنها را بدهد يا آن كه وكيل كند آنها را كه از مال او بردارند و بدهند يا اذن دهد كه آنها به نيايت او تبرّعاً بدهند.

مسأله 10

مملوكى كه مشترك باشد بين دو مالك، فطره‏ى او بر هر دو مى‏باشد هر كدام به قدر سهم خود در صورتى كه نفقه‏ى او را بدهند و هر دو غنى باشند. و اگر يكى از دو مالك فقير و ديگرى غنى باشد، از فطره‏ى مملوك بالنسبه به مقدارى كه فقير مالك است ساقط مى‏شود و غنى بايد به قدر سهم خود بدهد. و اگر هر دو فقير باشند از هر دو ساقط است. و اگر نفقه‏ى او بر يك كدام باشد و او غنى باشد، تمام فطره بر اوست و اگر فقير باشد، فطره‏اش از او و از شريك ساقط است هر چند شريك غنى باشد لكن احوط آن است كه شريك غنى به مقدار سهم خود از فطره‏ى او بدهد. و اگر در نفقه‏ى هيچ كدام نباشد از هر دو ساقط است و لكن احوط آن است كه هر كدام به قدر سهم خود بدهند اگر غنى باشند و در وجوب فطره‏ى مملوك بر شريكين در صورتى كه هر دو نفقه‏ى او را دهند فرق نيست كه نفقه‏ى او را بالاشتراك بدهند يا به نوبت، يك روز بر يكى و روز ديگر بر ديگرى و غروب شب عيد در نوبت يك كدام باشد، زيرا كه مدار بر عيلوله مشتركه است و اگر يكى از آنها به قدر سهم‏