بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
آن كه ناظر يا منظور اليه انسان است يا حيوان اجتناب يا تستّر واجب نيست.
مسأله 51
چنانچه بر مردان حرام است نظر كردن به زن، بر زن نيز حرام است نظر كردن به مرد، علاوه بر زن واجب است كه خود را از نامحرم به پوشاند و بر مردان تستّر واجب نيست مگر نسبت به عورت. بلى، در صورتى كه مرد بداند كه زن عمداً به او نظر مىكند از باب حرمت اعانت بر معصيت بايد خود را از او به پوشاند.
مسأله 52
هر گاه از دور سياهى ببيند و نتواند تميز دهد مرد است يا زن؟ يا آن چه پيداست كدام عضو اوست؟ بلكه اگر نتواند تميز دهد كه انسان است يا حيوان يا جماد؟ آيا نظر به آن جايز است يا نه؟ احوط اجتناب است.باب اول در احكامى كه متعلّق به دخول است
مسأله 1
جايز نيست دخول به زوجه پيش از آن كه نه سال او تمام شده باشد چه زوجه حرّه باشد يا كنيز، به عقد دوام يا به متعه، بلكه جايز نيست وطى كنيز خود يا محلله پيش از نه سال. بلى، ساير استمتاعات مثل نظر و لمس به شهوت و در بغل گرفتن و بران او ماليدن در تمام اقسام مانعى ندارد هر چند شير خوار باشد.
مسأله 2
اگر صغيره را تزويج كند به عقد دوام و پيش از تمام شدن نه سال به او دخول كند و افضاء شود مشهور علماء فرمودهاند كه بر آن مرد حرام مؤبّد مىشود و اين احوط است و لكن به افضاء، از زوجيت او خارج نمىشود و بعضى گفتهاند از زوجيت او نيز بيرون مىرود بلكه احوط آن است كه به مجرد دخول بر او حرام شود هر چند افضاء نشود و لكن اقوى در هر صورت بقاء زوجيت و حرام نشدن بر اوست به خصوص در صورتى كه جاهل باشد به موضوع كه نداند هنوز صغيره است يا جاهل به حكم باشد يا آن كه شوهر صغير يا مجنون باشد و به خصوص بعد از مندمل شدن جراحت او يا آن كه طلاق دهد او را و دوباره او را تزويج كند. بلى، بر زوج ديهى افضا واجب است كه ديهى نفس است پس در صورتى كه حرّه باشد نصف ديهى مرد به او بدهد و در كنيز مزوّجه اقلّ الامرين از قيمت او و ديهى حرّه را بدهد و ظاهر مشهور آن است كه ديه بر او ثابت است مطلقاً هر چند او را نگاه دارد و طلاقش ندهد. و مقتضاى دو خبر، ثبوت ديه مختص به صورتى است كه او را طلاق دهد و قول مشهور احوط است و واجب است بر شوهر نفقهى مفضات ما دام الحياة هر چند او را طلاق دهد بلكه و هر چند بعد از طلاق به ديگرى شوهر كند بنا بر احوط.
مسأله 3
فرقى نيست در دخولى كه باعث افضاء شود ميان دخول به قُبُل يا دُبُر و در افضاء هم فرقى نيست ميان آن كه راه بول و حيض او يكى شود يا آن كه راه حيض و غايط يكى شود يا جميع آنها يكى شود اگر چه ظاهر مشهور اختصاص به اول است.
مسأله 4
حكم زوجهى دائمه در افضاء كه حرمت ابديه باشد بنا بر قول به آن و