و آن بنا بر اقوى واجب و جزء نماز است. و واجب است در سلام، تمام چيزهائى كه در نماز واجب است از قبله و ستر عورت و طهارت از حدث و خبث و غير آن و به سلام از نماز بيرون مىرود. و منافيات نماز كه به تكبيرة الاحرام بر او حرام شده بود، به سلام حلال مىشود. و سلام ركن نماز نيست و ترك عمدى آن مبطل نماز است به خلاف ترك سهوى آن، پس هر گاه سهواً سلام را ترك كند و بعد از به جا آوردن چيزى از منافيات عمدى و سهوى يا بعد از فوت موالات متذكّر شود، تدارك آن واجب نيست بلكه دو سجدهى سهو واجب است براى نقصان سلام. و اگر پيش از آن متذكّر شود، سلام بگويد و چيزى بر او نيست مگر آن كه تكلّم كرده باشد كه دو سجده سهو بر او واجب است. و واجب است در سلام جلوس و طمأنينه. و سلام واجب دو لفظ دارد: «اول» السّلامُ عَلَيْنا وَ عَلَى عِبادِ اللَّهِ الصَّالِحينَ. «دوم» السَّلامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ و يكى از آنها سلام واجب است و هر گاه اولى را گفت دومى جزء مستحبى است، نه آن كه مستحب خارجى باشد و اگر سلام را اول گفت اكتفاء به همان كند وَ السَّلامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ جزء سلام نيست بلكه از توابع تشهّد است. و واجب نيست بلكه مستحب است اگر چه احوط ترك نكردن آن است و در صيغهى دوم سلام، كفايت مىكند السَّلامُ عَلَيْكُمْ اگر چه احوط اضافهى وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ است بلكه احوط جمع بين هر دو سلام است به ترتيب مذكور. و واجب است كه حروف و كلمات آن را به عربى صحيح اداء كند با موالات و اقوى عدم كفايت سَلامٌ عَلَيْكُمْ بدون الف و لام است.
مسأله 1
اگر پيش از سلام محدث شود يا يكى از منافيات ديگر به عمل آورد، نماز باطل است. بلى، اگر بعد از نسيان سلام، اعتقاد كند كه از نماز بيرون رفته و چيزى از منافيات را به عمل آورد نماز باطل نمىشود و فرق ما بين اين دو صورت آن است كه در صورت اوّلى، صدق مىكند حدث در اثناء نماز به خلاف ثانيه زيرا كه مفروض اين است كه جزء غير ركنى را نسياناً ترك كرده پس حدث خارج از نماز است.
مسأله 2
شرط نيست در سلام قصد خروج از نماز، بلكه سلام مخرج قهرى است اگر چه قصد عدم خروج كند لكن قصد عدم خروج خلاف احتياط است و اگر قصد آن نمود احوط اعادهى نماز است.
مسأله 3
اگر سلام را نمىداند، بايد تعلّم كند [ياد بگيرد] و پيش از تعلّم آن، واجب است در نماز متابعت ملقّن [تلقين دهنده] كند اگر باشد و الّا اكتفاء كند به ترجمهى آن و اگر از آن نيز عاجز باشد به قلب نيّت كند و احوط اشاره به دست است نيز. و كسى كه گنگ باشد، الفاظ سلام را به دل
لطفا منتظر باشید ...
