بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
بايد عمل كرد پس اگر مدّعى، اقامهى بيّنه كند ثابت مىشود و الّا منكر را قسم مىدهند و اگر قسم را رد كند، مدّعى قسم مىخورد و حكم به زوجيت مىشود و منكر بايد ترتيب آثار زوجيت كند در ظاهر لكن بر هر كدام از آنها واجب است بَيْنَهُ و بَيْنَ اللَّه عمل به واقع كند. و اگر منكر قسم ياد كند، حكم به عدم زوجيت مىشود و لكن مدّعى به اقرارش گرفتار است، پس اگر مرد مدّعى باشد و سه زن ديگر داشته باشد نمىتواند زن ديگر بگيرد زيرا كه پنجمى محسوب است و مادر آن زن را نمىتواند تزويج كند و هم چنين دختر او را در صورتى كه مدّعى باشد كه به او دخول كرده و دختر برادر و دختر خواهر او را بدون اذن او نمىتواند نكاح كند و بايد مهر او را به او برساند. بلى، نفقهاش نبايد بدهد زيرا كه به سبب انكار، ناشزه است و در صورتى كه زن مدّعيه باشد و مرد قَسَم بخورد آن زن نمىتواند به ديگرى شوهر كند مگر آن كه او را طلاق دهد هر چند بگويد: هِىَ طالِقٌ إِنْ كانَتْ زَوْجَتي و بدون اذن مرد نمىتواند سفر كند و هم چنين هر كارى كه موقوف به اذن او باشد. و اگر منكر برگردد و اقرار به زوجيت كند، آيا اقرارش مسموع است و حكم به زوجيت او مىشود يا نه؟ دو قول است: و اقوى سماع آن است در صورتى كه عذر انكارش را ظاهر كند و متهم نباشد هر چند بعد از قَسَم باشد و هم چنين است اگر مدّعى از دعواى خود برگردد و خودش را تكذيب كند و لكن اگر بعد از اقامهى بيّنه باشد سماع آن مشكل است مگر آن كه بيّنه هم، خود را تكذيب كند.
سوم
«سوم» اگر زنى را كه مىگويد بى شوهرم، تزويج كند و بعد از آن مرد ديگرى ادعا كند كه شوهر او است ادعاء او مسموع نيست مگر به اقامهى بيّنه و در صورتى كه بيّنه اقامه نكند مىتواند هر كدام از زن و مرد را قَسَم دهد پس اگر بر زن ادعا كند و او منكر شود و قَسَم بخورد ادعاء مرد بر او ساقط مىشود و اگر قَسَم نخورد يا ردّ كند قسم را بر مدّعى و او [قسم] بخورد، قسم مدّعى حجت نمىشود بر شوهر و بر زوجيت او باقى است چه بداند كه مدّعى دروغ مىگويد يا نه؟ هر چند يك نفر موثّق خبر دهد به صدق مدّعى و لكن در اين صورت احوط آن است كه او را طلاق دهد. باقى مىماند نزاع مدّعى بر زوج پس اگر زوج قَسَم بخورد، ادعاء مدّعى نسبت به شوهر هم ساقط مىشود و اگر قَسَم نخورد يا آن كه ردّ قَسَم كند بر او و او قَسَم بخورد، حكم مىشود به زوجيّت مدّعى در صورتى كه مدّعى در دعواى بر زوجه نيز به ردّ قَسَم بر او قَسَم خورده باشد. و اگر هنوز مرافعهى او با زن تمام نشده باشد بايد تمام كند تا دعواى او ثابت شود زيرا كه اين ادعاء بر دو نفر است اگر بيّنه نداشته باشد و زن و شوهر هر دو قَسَم خوردند، دعوى او ساقط مىشود و اگر هيچ كدام قسم نخوردند يا آن كه قسم را ردّ كردند بر او و او قسم خورد، دعواى او ثابت مىشود. و اگر يك كدام قسم
لطفا منتظر باشید ...
