بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
اذن او مقيّد به كفايت باشد ضامن است و الّا فلا و مراعات احتياط احوط است.
مسأله 9
اگر كسى غلام خود را اجير ديگرى كند براى عملى و غلام او را به عمل ضرر برساند آيا مولى ضامن باشد يا غلام كه بعد از آزادى از عهدهى آن بيرون آيد؟ يا در صورتى كه بدون تفريط باشد بگوئيم بايد كسب كند و غرامت بكشد و اگر تفريط كرده بر ذمّهى او بماند تا بعد از آزادى غرامت كشد يا آن كه مطلقاً از كسب غرامت كشد چند قول است: اقوى آن است كه مطلقاً بايد عبد كسب كند و غرامت بكشد و اگر به آن عمل، كسى را كشته يا عضوى از اعضاء او را فاسد كرده، متعلّق به رقبهى خود غلام است و مولى را مىرسد كه به اقلّ الامرين از ارش يا قيمت، غلام او را فدا دهد.
مسأله 10
هر گاه حيوانى [را] اجاره دهد براى بار كشى متاعى و آن حيوان بلغزد و متاع تلف يا معيوب شود، صاحب حيوان ضامن نيست مگر آن كه او سبب افتادن حيوان شده باشد به زدن يا راندن.
مسأله 11
اگر كشتى يا حيوانى [را] اجاره كند براى حمل متاعى و آن متاع كم بيايد يا دزد آن را ببرد، صاحب كشتى يا حيوان ضامن نيست. بلى، اگر شرط ضمان بر او كند صحيح و موجب ضمان است.
مسأله 12
اگر حيوانى [را] كرايه كند و زياده از آن چه قرار داده بر آن بار كند و يا در صورتى كه تعيين مقدار بار نكرده، زياده از متعارف بر آن بار كند و حيوان تلف يا معيوب شود، ضامن است و اگر تلف نشود ظاهر آن است كه بايد اجرت المثل آن چه بار كرده به او دهد نه أجرة المسمّى زيرا كه عقد اجاره بر آن مقدار از بار واقع نشده. بلى، اگر بر وجه تقييد نبوده أجرة المسمّى را بدهد به ضميمهى أجرة المثل زايد.
مسأله 13
اگر حيوانى [را] كرايه كند براى سوارى يا بار كشى تا جاى معيّنى و زياده از آن، آن را ببَرد بايد از عهده بر آيد و ظاهر آن است كه أجرة المسمّاى مقدار قرار داد و أجرة المثل مقدار زايد را بايد بدهد.
مسأله 14
حيوانى را كه براى سوارى يا بار كشى كرايه كرده اگر بايستد جايز است آن را بزند يا افسار او را حركت دهد و نحو آنها به قدر متعارف و ضامن نيست بنا بر اقوى مگر آن كه مالك منع كرده باشد يا همراه حيوان باشد و متعارف باشد كه او بايد براند و اگر با منع مالك يا زايد از متعارف حيوان را اذيّت كند كه تلف يا معيوب شود ضامن است.
مسأله 15
كسى كه اجير شده براى حفظ متاع اگر تقصير در محافظت نكند و آن متاع را دزد ببرد ضامن نيست به خلاف آن كه تقصير كند هر چند خواب بر او غالب شود يا شرط ضمان بر او شده باشد كه ضامن است و آيا در اين صورت مستحق اجرت است يا نه؟ ظاهر آن است كه مستحق نباشد مگر در صورتى كه اجير شده باشد كه آنجا بنشيند و غرض از آن محفوظ ماندن متاع باشد نه آن كه اجير بر محافظت باشد.
لطفا منتظر باشید ...
