بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
است و اگر ركن را سهواً بر غير ركن مقدّم دارد مثل آن كه ركوع را مقدّم دارد بر قرائت يا غير ركن را سهواً مقدّم دارد بر ركن، مثل آن كه تشهّد را مقدّم دارد بر سجدتين يا آن كه غير ركن را سهواً مقدّم دارد بر غير ركن مثل آن كه سوره را مقدّم دارد بر حمد، نماز باطل نمىشود. پس در اين صور هر گاه تدارك آن، مستلزم زيادى ركن نشود واجب است برگردد و تدارك كند و الّا فلا. بلى، براى هر زياده و نقيصه كه از برگشتن لازم آيد دو سجدهى سهو به عمل آورد.
مسأله 1
اگر سهواً در ركعات خلاف ترتيب كند مثل آن كه بعد از تمام شدن ركعت اول خيال كند كه ركعت دوم بوده و وظيفهى ركعت سوم را در ركعت دوم به عمل آورد و تسبيحات اربعه بخواند و ركوع و سجود كند و برخيزد و يا در ركعت سوم به گمان آن كه ركعت دوم است حمد و سوره و قنوت به عمل آورد نماز او باطل نيست، بلكه قهراً ركعتى كه به قصد سوم به جا آورده دومى محسوب است و آن چه به قصد دوم آورده سوم است. و هم چنين است در صورتى كه سهواً سجدهى اولى را به قصد ثانيه به عمل آورد و به عكس.
فصل دهم در موالات
بدان كه موالات در هر كدام از قرائت و تكبير و تسبيح و اذكار نسبت به آيات و كلمات و حروف واجب است و اگر عمداً موالات را ترك كند به نحوى كه باعث شود كه در عرف متشرّعه اسم آن عمل محو شود، نماز باطل مىشود به خلاف صورتى كه سهواً باشد كه باطل نيست اگر چه آن آيه يا آن كلمه باطل است و اعادهى آن لازم است. بلى، در صورتى كه فوت موالات باعث محو اسم نماز باشد، نماز باطل مىشود. و هم چنين اگر در تكبيرة الاحرام ترك موالات كند زيرا كه فوت موالات در آن اگر چه سهواً در حكم كسى است كه نسياناً ترك تكبير كرده باشد پس اصل نماز باطل است. و هم چنين ترك موالات در سلام سهواً به منزلهى آن است كه سلام را نياورده باشد سهواً، پس اگر متذكّر شود ترك موالات را و تدارك نكرده، منافى نماز به عمل آورد نماز باطل مىشود به خلاف آن كه منافى را بعد از نسيان سلام به عمل آورد پيش از تذكّر كه نماز باطل نيست. و هم چنين واجب است موالات در افعال نماز به نحوى كه ما بين آنها آن قدر فاصله نشود كه موجب محو صورت نماز شود و الّا نماز باطل است چه موالات را عمداً ترك كند يا سهواً به خلاف آن كه موجب محو صورت نشود كه باعث بطلان نماز نمىشود.
مسأله 1
طول دادن ركوع يا سجود يا گفتن ذكر زياد يا قرائت سورهى طولانى، موجب محو صورت نماز نيست و اشكالى ندارد.
مسأله 2
احوط مراعات موالات عرفيه است به آن كه افعال نماز را پى در پى به عمل آورد بدون فصل، اگر چه