سوم: بعضى از فقها، اقتصار بر اطراب كرده‏اند - مقامات السالکین نسخه متنی

و ترجيع را در اين حديث، تأويل كردن به معنى ديگر غير ترجيع متعارف كه در تعريفِ غنا مأخوذ است بدون قرينه داعى بر تأويل، خلاف ظاهر است، چه معصوم به مقتضاى «نَحْنُ قَوم فُصَحاء» حكم شرعى تعليم دهد. الغاز و تعميه كه تعقيد و مُخلِّ به فصاحت است نمى‏آورد، بلكه مراد ترجيع متعارف است مگر اينكه بگويند كه غناى در قرآن، فرد غناىِ حرام نيست، چنانكه بعضى گفته‏اند. و معرّفى كه اقتصار بر ترجيع كرده است، تعريف مطلق غنا كرده اعم از غناى حلال يا حرام.

سوم: بعضى از فقها، اقتصار بر اطراب كرده‏اند

و گفته‏اند غنا، صوت مطرب است. چنانچه از قاموس اين تعريف نيز مستفاد مى‏شود، آنجا كه مى‏گويد: «الغِناءُ كَكِساء مِنَ الصَّوتِ: ما طُرِّبِ بِهِ». و تفسير طرب در قاموس چنين كرده: «الطَّربُ محرِّكةً: الفرحُ وَ الحُزْنُ». و در صحاح:

الطَّربُ: خِفّة تُصيبُ الإنسانَ لِشِدَّةِ حُزْنٍ أو سُرورٍ. يعنى: طرب، سَبُكى است كه به انسان مى‏رسد، از جهت بسيارى اندوه يا از شدّت خوشحالى.

و حق اين است كه طرب، كيفيتى است كه عارض مى‏شود انسان را و آن لذّتى است به درد آميخته.

اگر كسى گويد كه: درد، الَم است. چه قسم، با لذّت كه ضدّ اوست‏