قاعده تلف پيش از قبض - منابع فقه نسخه متنی

به نفوس و اموال و اعراض افراد، برائت و هم چنين قاعده فراغ جريان نخواهد داشت مثلا پزشكى كه سر بالين بيمارى حاضر شده و او را معاينه نموده و دستور عمل داده است اگر ترديد كند در اين كه آيا معاينه لازم را انجام داده است يا اين كه به جهت مشغول بودن حواسش نتوانسته معاينه دقيق بعمل بياورد اين پزشك نمى‏تواند به قاعده فراغ از عمل تمسك جسته و وضع بيمار را در حال مشكوك قرار دهد. «1»

قاعده تلف پيش از قبض

‏

هر مال فروخته شده، مادامى كه در اختيار خريدار قرار نگرفته است اگر تلف شود به عهده فروشنده خواهد بود.

مقتضاى زمينه اولى اين بود كه با خروج متاع از مالكيت فروشنده و دخول آن در ملكيت خريدار رابطه مال فروخته شده از فروشنده قطع شود. و به همين جهت است افزايش يا نقصان قيمت، و هم چنين محصول بدست آمده پس از فروش همه به خريدار متعلق مى‏گردد ولى فقط در مورد تلف پيش از قبض خريدار، به عهده فروشنده خواهد بود اما به لحاظ اين كه‏

(1). كلما شككت فى شى‏ء و دخلت فى غيره فشكك ليس بشي‏ء.