منابع فقه نسخه متنی

اولست (لا ضرر و لا ضرار).

در بعضى از مدارك فقهى و در لسان العرب ابن منظور «ماده ضرار» و در كتاب نهاية تأليف ابن الاثير در همين ماده، به ضميمه «فى الاسلام» نقل شده است و در بعضى از احاديث هم به اضافه كلمه «على المؤمن» وارد شده است.

در باره اين كه قيد «فى الاسلام» حقيقة در روايات وارد شده است يا نه، ميان محققين اختلاف نظر وجود دارد محقق نائينى مى‏گويد: قيد مزبور از طرف روات اضافه شده و در اصل وجود نداشته است. ايشان مى‏گويند چون ذهن راويان با امثال جملات «لا رهبانية فى الاسلام»، «لا سياحة فى الاسلام» «لا نجش فى الاسلام» و «لا اخصاء فى الاسلام» مأنوس بوده است «1» لذا اين كلمه (فى الاسلام) را هم با آن انس ذهنى اضافه كرده‏اند «2» و بهر حال خواه كلمه «فى الاسلام» در بعضى از

(1). ترجمه جملات فوق به ترتيب بدين قرار است:«گوشه گيرى در صومعه‏ها در اسلام منفى است»«بيابانگردى كه در عالم مسيحيت شايع بوده است در اسلام منفى است»«تعريف كالا براى فريب دادن مشترى در اسلام منفى است»«اخته كردن در اسلام منفى است».

(2). اين مطلب كه محقق نائينى بيان مى‏كند فقط منحصر به امثال اين مورد است و الا از نظر فن روايت در سائر موارد صحيح نيست و خيانت است.