منابع فقه نسخه متنی

چند مثال از قواعد

بدانجهت كه ما در باره قاعده «لا ضرر و لا ضرار» بحث و بررسى مى‏كنيم، مجبوريم براى توضيح مشروح قاعده مزبور يك بيان كلى نموده و چند قاعده را به عنوان مثال و تحقيق قاعده «لا ضرر و لا ضرار» متذكر گرديم، البته در توضيح مختصرى كه در باره قواعد مى‏دهيم روش تقريبا فقاهى معمولى را در نظر گرفته‏ايم، و تحقيق مطلب را در مبحث اقسام ضرر بيان خواهيم كرد.

چنانكه گفتيم در مورد جريان هر قاعده‏اى زمينه‏اى براى حكم اولى وجود دارد كه ادله مربوطه آن را نشان مى‏دهد.

مثلا در قاعده اقرار به «عليه» آن چه كه زمينه اولى اقتضاء مى‏كند اينست كه هيچ ادعائى بدون مدرك اثبات كننده پذيرفته نشود، ولى با توجه به اين كه هيچ انسان عاقل و آگاهى در حال اختيار به «عليه» خود اقدام نمى‏نمايد، لذا در موردى كه شخصى با وصف عاقل بودن و آگاهى و داشتن اختيار به «عليه» خود اقدام نمايد طبيعى است كه از واقعيت اطلاع مى‏دهد لذا اقرار مزبور پذيرفته خواهد شد و چنانكه ملاحظه كنيم در تمام حقوقهاى مشهور دنيا هم اين قاعده شناخته شده است.

از اين بيان نبايست چنين نتيجه بگيريم كه قاعده‏