نكوهش غيبت از ديد شرع - نکوهش غیبت از دید شرع نسخه متنی

نكوهش غيبت از ديد شرع

يكى‏از صريح‏ترين آيات در نكوهش غيبت كه آن را گناهى كبيره دانسته، اين آيه از سوره حجرات است:

يا ايها الذين امنوا اجتنبوا كثيرا من الظن ان بعض الظن اثم و لاتجسسوا و لايغتب بعضكم بعضا ايحب احدكم ان ياكل لحم اخيه ميتا فكرهتموه.(1)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! از بسيارى گمان‏ها در حق يكديگر بپرهيزيد كه برخى از گمان‏ها گناه است و درباره يكديگر تجسس نكنيد و برخى از شما از ديگرى غيبت نكند. آيا هيچ يك ازشما دوست دارد گوشت برادر مرده اش را بخورد؟ البته از آن كراهت داريد.

يكى از راه‏هاى شناخت بزرگ بودن گناه، مقايسه آن با ديگر گناهان بزرگ (معاصى كبيره) است. در اين آيه، غيبت، با خوردن مردار مقايسه شده كه از گناهان بزرگ به شمار مى‏رود. اگر مردار، گوشت گوسفند باشد، حرام است؛ چه رسد به اين كه گوشت انسان باشد و از آن مهم‏تر اين كه انسان با مرده، رابطه برادرى هم داشته باشد.

از اين مقايسه مى‏توان دريافت كه غيبت تا چه اندازه زشت و ناپسند است!

پيشواى يازدهم، حضرت عسكرى عليه السلام در اين باره مى‏فرمايد:

اعلموا ان غيبتكم لاخيكم المومن من شيعه آل محمد صلّى الله عليه وآله وسلّم اعظم فى التحريم من الميته.(3)

بدانيد كه غيبت شما از برادر مؤمنتان كه از شيعيان اهل بيت است، از خوردن گوشت مرده حرام‏تر است.

از رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم چنين روايت شده است:

ان الغيبه اشد من الزنا.(4)

به درستى كه غيبت كردن از زنا بدتر است.

روشن است كه زنا از گناهان بزرگ شمرده مى‏شود؛ پس غيبت هم كه از آن بدتر است، گناه بزرگ (معصيت كبيره) خواهد بود.

راه ديگر براى شناخت بزرگ بودن گناه، بيم و وعيد الاهى به عذاب دردناك است. آن جا كه خداوند، جزاى رفتار زشتى را عذاب دردناك معرفى كند، آن رفتار از گناهان بزرگ خواهد بود.

خداوند متعالى در قرآن كريم مى‏فرمايد:

ان الذين يحبون ان تشيع الفاحشه فى الذين امنوا لهم عذاب اليم.(5)

همانا براى كسانى كه دوست دارند زشتى در بين كسانى كه ايمان آورده اند شايع شود، عذاب دردناكى است.

كه مفسران، عبارت «ان تشيع الفاحشه» در آيه كريمه را به غيبت تفسير كرده‏اند.

حضرت رضا عليه السلام از پدر بزرگوارش موسى بن جعفر عليه السلام نقل مى‏كند كه امام صادق عليه السلام فرمود: ان الله يبغض البيت اللحم.

خداوند خانه‏اى را كه در آن گوشت وجود دارد، دشمن مى‏دارد.

به امام عرض كردند كه ما گوشت را دوست داريم و خانه هايمان از آن خالى نيست. حضرت فرمود: انما البيت اللحم البيت الذى تؤكل فيه لحوم الناس بالغيبه.(6)

خانه گوشت، خانه‏اى است كه در آن گوشت مردم با غيبت، خورده مى‏شود.

در روايتى ديگر از حضرت آمده است كه پيامبر اكرم صلّى الله عليه وآله وسلّم در شب معراج به آتش جهنم نظر افكند و ديد گروهى مشغول خوردن مردار هستند. به جبرئيل فرمود: اين‏ها چه كسانى هستند؟

جبرئيل پاسخ داد: اين‏ها كسانى هستند كه گوشت مردم را مى‏خورند.(7)

از آن جا كه در قيامت، اعمال انسان تجسم مى‏يابد؛ اگر عمل، گناه و سيئه باشد، شكل حيوانات را به خود مى‏گيرد و اگر حسنه باشد، مفرح است و به شكل حوريه و غلمان درمى‏آيد و صالحان در قيامت عمل خود را به شكل حورالعين در آغوش مى‏گيرند و اهل غيبت، در دوزخ مردارخوارند.

اميرمؤمنان على عليه السلام مى‏فرمايد: الغيبه قوت كلاب النار.(8)

غيبت، خوراك سگ‏هاى آتش است.

در روايت ديگرى با همين مضمون از پيامبراكرم صلّى الله عليه وآله وسلّم آمده است:

اجتنبوا الغيبه فانها ادام كلاب النار.(9)

از غيبت بپرهيزيد، چرا كه خورش سگ‏هاى جهنم است.