اين بحث در باره حديث «الصوم جنّة»: روزه سپر است پيش آمده. شريف رضى پس از عنوان كردن حديث مزبور مىنويسد: ابو عبد اللَّه محمد بن يحيى جرجانى فقيه، به من مىگفت: نزد اصحاب ما، نماز افضل از روزه است چون امساكى كه در روزه هست در نماز هم هست باضافه اين كه در نماز خشوع و تلاوت قرآن هم هست پيامبر صلّى الله عليه وآله وسلّم در حديثى فرمود: مادامى كه انسان در حال نماز است بدنش در حال جهاد با شيطان مىباشد پس نماز متضمن جهاد هم هست پس افضل است. به نظر نگارنده، مطلب فوق هر چند كه جزو مباحثات سيد با علما، آورده شده ليكن روشن است كه مناظره و بحثى در ميان نيست بويژه اگر دنباله كلام باز سخن، ابو عبد اللَّه فقيه جرجانى باشد.آخرين مورد در اين فصل، بحثى است كه ايشان پيرامون آيه وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتامى... النّساء، 3 دارند.سيد شريف رضى پس از تفسير و توجيهى كه راجع به ارتباط صدر و ذيل اين آيه دارد از شافعى نقل مىكند كه او در معنى آيه وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلَّا مىگفته است: معناى آيه اين است كه: عيالتان زياد نشود.و اين اشتباه آشكارى است از شافعى زيرا بر پندار او مىبايستى گفته مىشد: «ذلك ادنى او لا تعيلوا،» (از باب افعال) يعنى: أن لا تكثروا عيالكم. چون عرب مىگويد: امشى الرجل، يعنى: ماشيهاش فراوان شد. يا أثرى يعنى: ثروتش زياد شد به فراوانى خاك و يا اعال الرجل يعنى: عيالش بسيار گرديد.بنا بر اين نظر شافعى در اين مورد خطاست و هر چند كه شافعى مكانتى علمى و حقى غير قابل انكار دارد ولى بهر حال اين اشتباه او در زمينه شناخت زبان و لغت و ويژگىهاى بيانى شگفتآور نيست زيرا از چنين اشتباهى جز كسانى كه در اين باب تخصص عالى و قدمى راسخ دارند مصون نيستند و ما با ابو عبد اللَّه محمد بن يحيى جرجانى كه سابقهاى در فقه دارد در همين مقوله و اين كه شاگردان شافعى مىپنداشتند كه او علاوه بر علم شريعت در لغت و ادبيات نيز تقدم دارد بحثها داشتيم و من برخى از خطاهاى شافعى را كه در
لطفا منتظر باشید ...
