بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
مردى هاشمى از اهل تسنن بقتل رسيده، بعد از اين كه خانواده او جسدش را برداشته و در محلات سنى نشين بغداد بگردش در آورده و مردمان را به انتقام جوئى وى دعوت كردند، افراد زيادى از عوام مردم جمع شده و به سوى مشهد و مدفن امام موسى الكاظم و امام جواد عليهما السلام هجوم آورده ابتدا هر چه در آنجا بود غارت كرده و بعد آن مشهد مقدس و نواحى مجاور و قبور بزرگانى كه در آن مدفون بودهاند به آتش كشيدند، و روز بعد نيز كوشيدند كه مدفن مطهر آن دو امام بزرگوار عليهما السلام را نبش كرده و اجساد شريف ايشان را كه مزار مردمان كرخ و ديگر نقاط بود بيرون آورند. اين حادثه چنان فجيع و شنيع بوده است كه مورخ بزرگ اهل تسنن ابن اثير در مورد آن مىگويد: «جرى من الامر الفظيع ما لم يجر فى الدنيا مثله» در ريشهيابى از اين حوادث ابن جوزى صاحب «المنتظم فى تاريخ الملوك و الامم» مىگويد: اكثريت اين منازعات خونين بر اساس تحريكاتى بوده است كه «قصّاصون» بوجود مىآوردهاند. قصاصون گروهى هستند كه علاوه بر فقيه و مفتى و مدرس و خطيب و امام جمعه و جماعت، به كار تبليغات مذهبى مىپرداختهاند. اين گروه ابتدا در عصر خليفه دوم و به دستور او تكوّن يافتهاند، و بعدها تا بدانجا رشد يافتند كه در ايجاد ذهنيات يا حتى انحرافات فكرى و نيز در خلق حوادث اجتماعى تأثيرات بزرگ داشتهاند. قصاصون چون وعاظ به كار موعظه مردم مىپرداختند كه در ضمن آن البته گاه معارف و عقائد نيز توضيح و تفسير مىشد. فرق وعاظ و قصّاص اين بود كه وعاظ از علماى بزرگ بودند، و آنچه بيان مىكردند مستند به كتاب و سنت و سيره پيامبر اكرم صلّى الله عليه وآله وسلّم و بزرگان دين بود. اما قصه خوانان اغلب داراى معلومات وافى و كافى نبوده و لذا از جعل و ساختن داستانها و اخبار تاريخى يا احاديث، باكى نداشتند. اينها معمولا از صداى گرم و فصاحت و بلاغت گفتار در پيشرفت كار خود بهره مىگرفتند، و چون مستمعين ايشان عوام مردم بودند براى سرگرم كردن و جلب توجه آنها تدابير و حيلههاى گوناگون بكار مىبردند.
مجامع علمى و كتابخانهها در كرخ
و آنچه دنياى اسلام به تشيع مديونست بيش از آنست كه بتوان در صفحاتى اندك از آن سخن گفت، علوم اوائل يعنى منطق و حكمت الهى و رياضيات و حكمت طبيعى به همه انواع آن از يكسو و علوم دينى چون فقه و تفسير و تاريخ و سيره و حديث و كلام و لغت و ادب و... بخشى عظيم از موجوديت خود را وامدار جريانات تشيع در عالم اسلام هستند.
لطفا منتظر باشید ...
