بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
پيكار نمود همان گونه كه قرآن دستور مىدهد يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ «اى كسانى كه ايمان آوردهايد با كافرانى كه به شما نزديكترند پيكار كنيد» «و هرگز دشمن دورتر شما را از دشمنان نزديك غافل نكند» به همين مناسبت آنجا كه پاى «دشمنان معاند و لجوج»، و «فريب خوردگان جاهل قاصر» در ميان است مسلما اولويت با گروه اول است لذا على عليه السلام در مقايسه معاويه و يارانش با خوارج چنين مىفرمايد: «لا تقاتلوا الخوارج بعدى فليس من طلب الحق فاخطأه كمن طلب الباطل فادركه يعنى معاويه و اصحابه» بعد از من خوارج را به قتل نرسانيد زيرا كسانى كه حق را طلب كردند و به خطا رفتند همانند كسانى نيستند كه باطل را طلب كردند و به آن رسيدند (منظور معاويه و اطرافيان اوست)». 4- در مبارزه با دشمنان نبايد ابتدا به جنگ كرد اما هنگامى كه كسى جنگ و مبارزه را بر انسان تحميل كند بايد در برابر آن بايستد امير مؤمنان على عليه السلام به فرزندش امام حسن در اين زمينه مىفرمايد: «لا تدعونّ الى مبارزة و إن دعيت فأجب فانّ الداعى باغ و الباغى مصروع»، «و هرگز دعوت به جنگ مكن اما اگر به جنگ فراخوانده شدى اجابت كن زيرا دعوت كننده باغى است، و باغى به زمين مىخورد».
شاخههاى امر به معروف و نهى از منكر
در كتاب امر به معروف و نهى از منكر كه از كتب معروف فقه است رهنمودهاى فراوانى در نهج البلاغه در زمينه احكام آن ديده مىشود كه راهگشاى مؤثرى است به عنوان نمونه مراحل سه گانه امر به معروف به طور واضح در كلام حضرت ترسيم شده است، زيرا مىدانيم كه امر به معروف و نهى از منكر كه شاخهاى از جهاد است و به همين دليل بعد از كتاب جهاد مطرح شده سه مرحله دارد، مرحله اول در قلب و نيت، مرحله بعد با زبان، و مرحله نهائى از طريق توسل به زور و با دست مىباشد على عليه السلام در اين زمينه مىفرمايد: «اول ما تغلبون عليه من الجهاد بايديكم ثم ألسنتكم ثم بقلوبكم فمن لم يعرف بقلبه معروفا و لم ينكر منكرا قلب فجعل اعلاه اسفلا».«نخستين شاخهاى از جهاد كه ممكن است در آن مغلوب دشمن شويد، جهاد با دست