یادنامه علامه شریف رضی (قدس سره) نسخه متنی

إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ. ترجمه: هنگامى كه آنان را در نظر تو اندك نشان داد هر گاه، زياد نشان مى‏داد شما سست مى‏شديد و در كارتان اختلاف و كشمكش مى‏كرديد ليكن خداوند به سلامت داشت كه او از درون سينه‏ها آگاه است.

وَ إِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ فِي أَعْيُنِكُمْ قَلِيلًا وَ يُقَلِّلُكُمْ فِي أَعْيُنِهِمْ لِيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْراً كانَ مَفْعُولًا.

ترجمه: موقعى كه آنان را در لحظات برخورد و آغاز جنگ، در چشمان شما اندك آورد و شما را نيز در نظر آنان كم جلوه داد تا خداوند، كارى را كه مى‏خواهد به پايان برد، عملى سازد.

بحثى كه در اين جا مطرح مى‏شود آنست كه خداوند به قصد نصرت و يارى مؤمنان، برخى كارهائى را كه از حيث روحى و روانى مفيد و مؤثر است انجام مى‏دهد و در جنگ‏هائى كه مسلمين در ركاب پيامبر اسلام صلّى الله عليه وآله وسلّم داشته‏اند گاهى امدادهاى غيبى از سوى پروردگار، كارساز بوده است و از جمله شيوه‏هاى امداد، آن بوده كه توجه سربازان اسلام از ظواهر امر و از ماديات به حقايق امور و معنويات معطوف شود.

به عبارت ديگر واقعيت خارجى آن بوده كه مشركان از نظر نفرات بيشتر و از بعد تجهيزات و ساز و برگ جنگى قوى‏تر بوده‏اند و اگر ملاك پيروزى نهائى همين ظواهر امر مى‏بود مى‏بايستى جنگ و پيكار به نفع كافران پايان يابد لكن از ديدگاه وحى و از نظر قرآن كثرت نفرات و فزونى تجهيزات، عاملى بيش نيستند و در اين جا عوامل ديگرى وجود دارد كه بيشترين نقش بلكه نقش نهائى را دارند كه از آن جمله است روحيه سرباز و طرز تلقى او از دشمن. پس بحث اساسى در اين مورد چند نكته است: اول: نصرت خداوندى و نزول امدادهاى غيبى.

دوم: چگونگى اين نصرت و كيفيت اين امدادها.

سوم: كم جلوه دادن نفرات دشمن بعنوان يك شيوه امدادى.

علامه شريف سيد رضى «طاب ثراه» با طرح اقوال مختلف علما و دانشمندان اسلامى در اين زمينه تقريبا هشت قول و نظر، ابراز مى‏دارد كه بعضى از آنها احيانا جنبه ادبى دارد و در مورد نصرت و نحوه آن هم به بيان چند احتمال مى‏پردازد.

نصرت و يارى خداوند متعالى، گاهى با منطقى بودن حرف مؤمنين و باصطلاح حقانيت آنان و داشتن حجت و منطق قوى است.

و گاهى هم با عزت بخشيدن به مؤمنان و خوار و زبون ساختن كافران و مشركان‏