یادنامه علامه شریف رضی (قدس سره) نسخه متنی

فراموش كردن آخرت و كار نكردن براى آن است و كسى كه چنين كند، قسمتى و بخشى از دنيا نصيبش مى‏شود كلمه «ثواب دنيا» به عنوان مجاز و تشبيه به ثواب آخرت است و پاسخ دوم اينست كه اين آيه در باره «جهاد» نازل شده است و مقصود از ثواب دنيا غنيمت در جهاد است.

آيه بيست و پنجم: إِنَّما ذلِكُمُ الشَّيْطانُ يُخَوِّفُ أَوْلِياءَهُ فَلا تَخافُوهُمْ» سؤال اينست كه شيطان دشمنانش را مى‏ترساند نه دوستانش را و پاسخ اينست كه: اين آيه در جنگ «احد» نازل شد و علتش اين بود كه چون مسلمين در آن جنگ كشته و مجروح شده بودند، پيغمبر اكرم صلّى الله عليه وآله وسلّم روز بعد از جنگ به مسلمين مجروح دستور داد تا مشركين را تعقيب كنند تا اين عمل، باعث ترس مشركين و تقويت قلوب مسلمين گردد كه از اين شكست روحيه خود را نبازند، در آنجا شياطين جنّ يا شياطين انس، به دوستان خود، يعنى منافقين از لشكر اسلام، مى‏گفتند: ديروز كه لشكر زياد و قدرتمندى داشتيد شما را چنين شكست دادند، اكنون اگر با عده اندك و مجروح به جنگ آنها برويد، همه شما نابود خواهيد شد، اينست معنى ترسانيدن شيطان دوستانش را.

آيه بيست و هشتم: وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّما نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ سؤال شده است كه چگونه خداوند مى‏فرمايد ما كافران را طول عمر و نعمت مى‏دهيم تا گناه زيادترى كنند و پاسخ مى‏دهد كه معنى آيه اين است: اگر به كفار عمر طولانى دهيم گمان نكنند به خير آنهاست، بلكه عمر و نعمت زياد براى كافر موجب گناه و عذاب او مى‏گردد و پاسخ ديگر اين كه آنان گمان نكنند كه عمر طولانى براى آنها بهتر است از مردن و شهادت در راه خدا زيرا اگر زنده بمانند، گناه زيادترى مى‏كنند و عذاب بيشترى دارند و پاسخ ديگر اين كه: آيه از قبيل «ما زادتك موعظتى إلّا شرا» مى‏باشد يعنى چون عمر و نعمت دادن خداوند سبب گناه ايشان مى‏شود، فعل منهى عنه را به ناهى نسبت مى‏دهند، نه گنهكار و فاعل گناه و پاسخ ديگر اين كه اين آيه در جواب كسانى است كه مى‏گويند: هر نعمت و رفاهى كه خدا به ما مى‏دهد، بواسطه مقام و منزلتى است كه ما نزد خدا داريم ولى خدا ادّعاء آنان را رد مى‏كند، و مى‏فرمايد: اين نعمتها سبب گناه شما مى‏شود نه كار خير و ثواب و پاسخ ديگر اين كه: مقصود از املاء ترك توفيق و خذلان است و خداوند خبر مى‏دهد كه اين خذلان ما سبب گناه آنها مى‏شود پس اين آيه مانند سخن كسى است كه در باره دزد مى‏گويد: او دزدى كرد تا دستش بريده شود. و السلام عليكم و رحمة اللَّه و بركاته.