ترجمه احیاء علوم الدین جلد 1

‌مقدمه، صفحه‌ى 11

مقدمه‏

سخنى از مصحح‏

خوشبختانه بار ديگر دم گرم و صفاى دل ياران هنر شناس به تن رنجور و جان پر شورم نشاط و نيرويى تازه بخشيد، نيرويى كه بر اثر آن اندكى از رنج تلخكاميها هموار شد و اندوه نامردميها كاستى گرفت. با عزم استوار و دل اميدوار چند سالى مصاحب بزرگمردى از دريا دلان خراسانى شدم تا سرانجام به جهان انديشه وى راه يافتم و تشنگى ديرپاى دانش اندوزى خويش را از زلال فرح بخش افكار انسانى و عرفانى وى تا حدى فرو نشانيدم.

اين بار دلباخته حجة الإسلام أبو حامد امام محمد غزالى طوسى شدم. جاودانه مردى كه به سال 450 هجرى در سرزمين مرد خيز خراسان، در طابران طوس، بر اين جهان خاكى گام نهاد، و پس از پنجاه و پنج سال زندگى، كه بيشتر آن با رنج جهانگردى و شور دانش اندوزى و نوآورى و شاگرد پرورى همراه بود، سرانجام در اوج وارستگى و پارسايى و برخوردارى از شهرت و شرافت علمى نغمه دل انگيز ارْجِعِي إِلى‏ رَبِّكِ... گوش دلش را نواخت و با اطمينان گونه بندگى بر خاك زادگاه خويش نهاد، و در همان طابران همسايه ديوار به ديوار آرامگاه ابدى استاد طوس حكيم ابو القاسم فردوسى گرديد.

براى نگارش زندگينامه امام محمد غزالى و توصيف احياء علوم الدين وى منابع گونه‏گون فراوان در دست است كه آنها را مى‏توان در سه مجموعه جستجو كرد:

1- كتابها و مقالات تحقيقي دانشوران مسلمان و غير مسلمان، كه تعداد آنها تا اين روزگار از رقم هزار افزون شده است.

2- سخنان ارزشمند و آموزنده‏اى كه دانشوران دلبيدار در طول نهصد و اند سال در حق وى نوشته‏اند يا از آثار خواندنى و ماندنى او در كتابهاى خود نقل كرده‏اند.

3- نوشته‏هاى تازى و پارسى خود غزالى، كه برخى از آنها مى‏تواند نمايشگر زندگى پر نشيب و فراز نويسنده‏اش بوده باشد. زيرا آثار بر جاى مانده غزالى به اندازه‏اى فراوان است كه اهل تحقيق، با در دست داشتن آنها، براى نگارش زندگينامه وى، تا حد زياد از پرداختن به كتابهاى تذكره يا بررسى مقالات گروه‏هاى موافق و مخالف بى‏نياز مى‏شوند.