تفسیر هدایت جلد 3

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

تفسیر هدایت - جلد 3

سیدمحمدتقی مدرسی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

تفسير هدايت

تأليف: آيت الله العظمي سيد محمد تقي مدرسي

مترجم: احمد آرام

جلد سوم

فهرست مطالب

جلد سوم‏

سورة انعام

فضيلت سوره:

زمينه كلى سوره

سه حقيقت(خدا، انسان، جهان):

شناخت خدا

چرا اين سوره را الانعام(چارپايان) ناميد؟

[سوره الأنعام(6): آيات 1 تا 3]

معناى واژه‏ها

چنين است تجلى پروردگار

شرح آيات:

شك چرا و چگونه

[سوره الأنعام(6): آيات 4 تا 11]

اينچنين مردم از خدا محجوب مى‏مانند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

آمادگى روحى

عاقبت مسخره كردن حق

سنت عذاب

[سوره الأنعام(6): آيات 12 تا 16]

آيات خدا بشارت دهندگان به رحمت و بيم دهندگان از عذاب

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

عالم آفرينش دليل رحمت خدا

سكون و حركت در عالم

انگيزه‏هاى ايمان

[سوره الأنعام(6): آيات 17 تا 19]

در پرتو ذات كبريايى آدمى رستگار مى‏شود

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

او قاهرى است بالاتر از بندگانش

شهادت چه كسى بزرگترين شهادت است؟

[سوره الأنعام(6): آيات 20 تا 24]

قرآن، عصمت بشر

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

رابطه قرآن با شخصيت انسانى

ولى به خود ستم مى‏كنند

[سوره الأنعام(6): آيات 25 تا 28]

معناى واژه‏ها

وقتى كه دلها در حجاب‏اند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

عوامل روحى كفر

بر لبه پرتگاه

[سوره الأنعام(6): آيات 29 تا 31]

معناى واژه‏ها

كوته‏بينان بينى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

بر آنچه نديده‏اى چسان قضاوت مى‏كنى؟

چيزى از واقعيت

[سوره الأنعام(6): آيات 32 تا 35]

معناى واژه‏ها

مبارزه رسولان و منكران

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

واقعيت زندگى و حقيقت آخرت

چرا اندوه؟

[سوره الأنعام(6): آيات 36 تا 39]

شنيدن و پذيرفتن، نشنيدن و گمراه شدن

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

هنگامى كه آمادگى پذيرش از ميان مى‏رود

تكذيب كنندگان در تاريكيها هستند

[سوره الأنعام(6): آيات 40 تا 45]

معناى واژه‏ها

بدين گونه دردها و رنجها پرده‏هاى گمراهى را بر مى‏درند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

از ياد بردن شركاء

حكمت شدايد

نشانه‏هاى عذاب

[سوره الأنعام(6): آيات 46 تا 50]

معناى واژه‏ها

آيا نابينا و بينا برابرند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

اسباب هدايت

وظايف پيامبران و مردم

حكمت در مسئله نبوت

[سوره الأنعام(6): آيات 51 تا 55]

حقيقت ايمان و ويژگيهاى مؤمنان

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

اصحاب رسول

حقيقت پيوستگى

[سوره الأنعام(6): آيات 56 تا 58]

نقش رسولان در طريق توحيد

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

پيامبر كيست؟

محدوده حركت مكتبى

[سوره الأنعام(6): آيات 59 تا 62]

معناى واژه‏ها

كليدهاى غيب، ميان علم و قدرت

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

مظاهر علم خدا

نشانه‏هاى قدرت خدا:

[سوره الأنعام(6): آيات 63 تا 65]

معناى واژه‏ها

به هنگام لحظات خطر

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

با خدا

احتمال بازگشت خطر

[سوره الأنعام(6): آيات 66 تا 69]

موضع آدمى در برابر آيات خدا

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

تكذيب و مسئوليت

بى‏ارج شمردن احكام

موضع درست

[سوره الأنعام(6): آيات 70 تا 73]

معناى واژه‏ها

علل حيرت حيرت زدگان و مأيوسان

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

موضع ما در برابر آنها

نماز معراج مؤمن است

اراده خداوند در فرمان«موجود شو»

[سوره الأنعام(6): آيات 74 تا 79]

معناى واژه‏ها

شك شيوه‏مند راهى به سوى يقين

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

آرى براى احترام و نه براى عبوديت

چگونه براى ما يقين حاصل مى‏شود؟

فطرت، خود راهنماست

تو را به تو شناختم

تسليم مطلق... آخرين مرحله

[سوره الأنعام(6): آيات 80 تا 83]

مبارزه طلبى ايمان خالص

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

مسئوليت هدايت

زيانهاى شرك

[سوره الأنعام(6): آيات 84 تا 88]

خط ابراهيم(ع) در سلسله پيامبران(ع)

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

پيروزى ابراهيم

خط ابراهيم(ع)

قانون هدايت

[سوره الأنعام(6): آيات 89 تا 92]

معناى واژه‏ها

پيشوايان مؤمنان

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

به روش ايشان اقتدا كن

ايمان به رسالتها جوهر ايمان است

خصايص و اهداف آيين ما

[سوره الأنعام(6): آيات 93 تا 94]

معناى واژه‏ها

دروغ بستن به خدا سخت‏ترين ستمهاست

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

پاداش ستم

هنگام جان كندن

از ناتوانى به سوى ناتوانى:

[سوره الأنعام(6): آيات 95 تا 99]

معناى واژه‏ها

راه شناخت خدا

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

آفرينش نخستين

علم و هدايت

گردش آبها

[سوره الأنعام(6): آيات 100 تا 103]

معناى واژه‏ها

اسماء حسناى خداوندى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

هنگامى كه مخلوق به منزلت خالق خود آگاه نيست

آفرينش است نه ولادت

نزديك دور

[سوره الأنعام(6): آيات 104 تا 108]

معناى واژه‏ها

مسئوليت بشر در هدايت

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

راه روشن رسالت و مسئوليت هدايت شدن

مشركان را دشنام مدهيد

[سوره الأنعام(6): آيات 109 تا 111]

معناى واژه‏ها

چرا معجزات و آيات تازه مى‏طلبند؟

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات

قسمهاى دروغ

محكمه فطرت

[سوره الأنعام(6): آيات 112 تا 113]

گوش دادن به سخنان بيهوده

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

معارضه حساب شده و منظم

ايمان به آخرت و مسئوليت گمراهى

[سوره الأنعام(6): آيات 114 تا 117]

معناى واژه‏ها

پيروى از اكثريت گمراه

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

وضوح و تفصيل در كتاب خدا

صدق و عدل وسيله و هدف رسالتها

هنگامى كه از رسالت خود متابعت نكنى!

[سوره الأنعام(6): آيات 118 تا 121]

پيروى از هواى نفس و ارتكاب گناهان

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

قاعده اضطرار

گناه باطن و ظاهر

[سوره الأنعام(6): آيات 122 تا 127]

معناى واژه‏ها

نقش زعماى مجرم در گمراهى مردم

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

آيا آن كس كه مرده بود ما زنده‏اش كرديم؟!

سازمان هرمى طاغوتيان

شرايط مناسب براى ايمان

منافع ايمان

خانه آرامش:

[سوره الأنعام(6): آيات 128 تا 132]

عاقبت دوستى با ستمكاران

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

چرا جن را پرستيدند؟

ظلم چگونه بناى جامعه را ويران مى‏سازد؟

دوست داشتن دنيا سر هر خطايى است

هيچ مردمى را به ستم هلاك نمى‏كنيم

[سوره الأنعام(6): آيات 133 تا 135]

در آخرت پيروزى با كيست؟

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

بى‏نياز و مهربان

تسليم يا عاقبت

[سوره الأنعام(6): آيات 136 تا 140]

معناى واژه‏ها

شرك و نمود آن در شريعت

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

چه وقت انفاق در راه خدا شرك است؟

موضع شريعت در برابر محدود كردن نسل

رابطه خرافات و شرك

كشتن اطفال بى‏گناه

[سوره الأنعام(6): آيات 141 تا 144]

معناى واژه‏ها

چگونه شرك، طيبات زندگى را حرام مى‏كند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

طيبات... به سود تو و به زيان تو

چارپايان و فوايد آنها

[سوره الأنعام(6): آيات 145 تا 147]

معناى واژه‏ها

ديدگاه مثبت در قوانين توحيدى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

حدود حرام

ديگر محرمات

صاحب رحمت و غضب

[سوره الأنعام(6): آيات 148 تا 150]

شرك، ميان تصور و توهم

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

ريشه‏هاى انحراف

جزميت نه

شهادت خواستن

[سوره الأنعام(6): آيه 151]

معناى واژه‏ها

بدين گونه شرك، نظام اجتماعى را فاسد مى‏كند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

چيزهايى كه خدا حرام كرده

اول مسئله شرك دوم روابط خانوادگى

فواحش چيست؟

[سوره الأنعام(6): آيات 152 تا 153]

معناى واژه‏ها

توحيد، زندگى اجتماعى را بدين گونه نظم مى‏دهد

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

چگونه در مال يتيم تصرف كنيم؟

مسئوليت اجتماعى

خطوط سياسى در اجتماع

[سوره الأنعام(6): آيات 154 تا 157]

پيروى از قرآن، شرط يگانه پرستى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

هدفهاى رسالت موسى

اهداف رسالت پيامبر

اتمام حجت

[سوره الأنعام(6): آيات 158 تا 160]

گردنه‏ها و موانعى بر سر راه خدا پرستى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

گردنه‏هايى بر سر راه ايمان به نبوت

سبب دوم

سبب سوم

[سوره الأنعام(6): آيات 161 تا 165]

معناى واژه‏ها

پايه‏هاى اساسى آيين يكتا پرستى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

آيين ابراهيم

معنى توحيد

سوره اعراف

فضيلت سوره:

زمينه كلى سوره

[سوره الأعراف(7): آيات 1 تا 9]

رسالت، ميزان حق است

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

ربانى بودن قرآن

سلول زندان زندگانى

[سوره الأعراف(7): آيات 10 تا 18]

معناى واژه‏ها

ريشه‏هاى انحراف در زندگى بشر

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

ميان نعمت و عقاب

چرا ابليس عصيان كرد

از حقايق جزاء

[سوره الأعراف(7): آيات 19 تا 25]

معناى واژه‏ها

غرور شيطانى، سبب هبوط

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

طبيعت عجز انسان

ريشه خطا

[سوره الأعراف(7): آيات 26 تا 30]

معناى واژه‏ها

لباس تقوى چگونه عيبهاى انسان را مى‏پوشاند؟

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

جامه پرهيزگارى

ميان فرمانروايى خدا و سلطه شيطان

[سوره الأعراف(7): آيات 31 تا 33]

معناى واژه‏ها

قانونگذارى خدايى، تكامل است و واقعيت

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

حقيقت دينها را چگونه مى‏توان شناخت؟

آيا خداوند زينت را حرام كرده؟

تحريم فواحش جوهر و اصل دين است

[سوره الأعراف(7): آيات 34 تا 39]

عاقبت كسانى كه به خدا دروغ مى‏بندند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

ميان اجل و عمل

گفتگوى پيرو و پيشوا

[سوره الأعراف(7): آيات 40 تا 43]

معناى واژه‏ها

عاقبت تكذيب كنندگان و مستكبران

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

چگونه مستكبران زيان مى‏كنند؟

عاقبت ايمان آورندگان

[سوره الأعراف(7): آيات 44 تا 47]

معناى واژه‏ها

كيفر ستمكاران كه مردم را از راه خدا منحرف مى‏گردانند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

چگونه متذكر حقيقت شويم

ستم به خود و به اجتماع

[سوره الأعراف(7): آيات 48 تا 53]

خداوند اين چنين فراموش مى‏كند كسانى را كه دين خود لهو و بازيچه ساختند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

بر بالهاى تخيل:

دين راه زندگى است

ارزش عقل

[سوره الأعراف(7): آيات 54 تا 56]

معناى واژه‏ها

نيكوكاران به وسيله دعاء، بركات خداوند را نازل مى‏كنند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

كيست آفريدگار و چيست گردش روزگار

دعا، سازنده انسان

رحمت خداوند به نيكوكاران نزديك است:

[سوره الأعراف(7): آيات 57 تا 64]

معناى واژه‏ها

انسان ميان طبيعت و ديدگاههاى تاريخى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

اراده حكيمانه و قدرت شگرف

ميان بصيرت و استنباط

چرا نوح؟

[سوره الأعراف(7): آيات 65 تا 72]

معناى واژه‏ها

انسان، از پيامهاى آسمانى تا نامهاى پوچ و بى‏محتوا

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

افتراهاى مهتران قوم

نزاهت رسول برهان صدق اوست

مواضع مختلف اجتماع

[سوره الأعراف(7): آيات 73 تا 79]

معناى واژه‏ها

نبوت از ميان برنده سلطه خودكامگان

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

رسالات خدا خاستگاه تمدن

صفات مستكبرين،(مهتران قوم)

پايان حتمى

[سوره الأعراف(7): آيات 80 تا 84]

معناى واژه‏ها

قوم لوط و سرانجام جرايم اخلاقى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

قوم لوط، از آغاز تا انجام

[سوره الأعراف(7): آيات 85 تا 87]

معناى واژه‏ها

فرستادن رسولان وسيله اصلاح اقتصادى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

نمايشنامه تاريخى

پرستش خدا را چه معنى است

ويرانى دشوارتر است

مراحل انحطاط

فرهنگ بهانه تراشى بافته عقب ماندگى

[سوره الأعراف(7): آيات 88 تا 93]

معناى واژه‏ها

آنان كه رسولان پروردگار را تكذيب مى‏كنند خود زيانكارانند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

مستكبران، بزرگترين مانع

پايدارى شاهد صادق

زيان بزرگ

معيار زيانمندى

[سوره الأعراف(7): آيات 94 تا 102]

معناى واژه‏ها

عوامل تمدن و مراحل زندگى ملتها

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

تحمل سختيها خود امتحانى است و تربيتى است

نه حتميات، بلكه حقايق

آثار گناهان

[سوره الأعراف(7): آيات 103 تا 108]

معناى واژه‏ها

ستم به آيات خدا و عاقبت فساد كنندگان

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

ستم بر حقايق

ميان تكذيب و تصديق

[سوره الأعراف(7): آيات 109 تا 116]

معناى واژه‏ها

گمراه كردن مردم عليه پيامهاى آسمانى از سوى توانگران قوم

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

تهمتهاى بى‏بها

معارضه الهى

[سوره الأعراف(7): آيات 117 تا 126]

نبوت در برابر گمراهى و ترور فكرى و جسمى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

توكل به خدا، سر عظمت

فلسفه استبداد

[سوره الأعراف(7): آيات 127 تا 129]

حكمت زندگى بشر، تجربه‏اى ارادى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

پيروزى پس از رنج و محنت

[سوره الأعراف(7): آيات 130 تا 137]

معناى واژه‏ها

خدا بندگان خود را اينچنين به نيروى غيبى خود يارى مى‏كند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

غرور سبب كفر است

زياده روى در كفر

دروغ و استكبار

سرنوشت بد

[سوره الأعراف(7): آيات 138 تا 141]

معناى واژه‏ها

بنى اسراييل و بازگشت به جاهليت

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

كفر پس از ايمان

بندگى در برابر خدا برابر است با آزادى انسان

[سوره الأعراف(7): آيات 142 تا 145]

معناى واژه‏ها

رشد و روحيه ايمان به خدا

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

حكمت غيب

انقلاب فرهنگى از كجا آغاز مى‏شود؟

هدف معجزه

محتواى فرمانهاى خداى تعالى

[سوره الأعراف(7): آيات 146 تا 147]

متكبر چگونه گمراه مى‏شود؟

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

در راه سراشيب

انجام زمينه عملى

[سوره الأعراف(7): آيات 148 تا 153]

معناى واژه‏ها

گوساله سامرى و رسوبهاى جاهليت فرعونى

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

چرا گوساله؟

امتحان و گزينش

عاقبت پرستش گوساله

[سوره الأعراف(7): آيات 154 تا 156]

عاقبت پرهيزگارى در دنيا و در آخرت

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

حكمت خشم

چگونه آلودگيها را بزداييم

وظيفه انسان

[سوره الأعراف(7): آيات 157 تا 159]

معناى واژه‏ها

بار گران و زنجيرها بر گردن يهود

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

از ويژگيهاى رسول(ص)

شروط رستگارى

چگونه خدا را مى‏شناسيم

[سوره الأعراف(7): آيات 160 تا 166]

معناى واژه‏ها

جزاى ستم پس از ايمان

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

تكامل اجتماعى

نقاط ضعف فرهنگ در شهرنشينى

ستم بر خود

سكوت جامعه در برابر گناه

[سوره الأعراف(7): آيات 167 تا 170]

معناى واژه‏ها

سقوط بنى اسراييل به وسيله توجيهات

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

تقليد، بيمارى اجتماع

نتايج ستم اجتماعى

فرهنگ

[سوره الأعراف(7): آيات 171 تا 174]

معناى واژه‏ها

ميثاق الهى براى مواجهه با پيروان باطل

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

آنچه را به شما داده‏ايم به نيرومندى بگيريد

تبلور گوهر ذات انسان

[سوره الأعراف(7): آيات 175 تا 178]

انحراف عالم و داستان سگى كه زبان از دهان بيرون آورد

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

ضرورت تعهد

شهرت طلبى

[سوره الأعراف(7): آيات 179 تا 183]

معناى واژه‏ها

چگونه خدا را به نامهاى نيكوى«اسماء حسنى» او بخوانيم

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

حكمت ربانى

كفر به اسماء و صفات بارى تعالى

توسل به ذات نه به صفات

موضع تصديق

موضع تكذيب

[سوره الأعراف(7): آيات 184 تا 187]

معناى واژه‏ها

شايد سر رسيدش نزديك باشد

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

نه براى توجيه

قيامت كى مى‏آيد؟

[سوره الأعراف(7): آيات 188 تا 192]

انسان: داستان آغازين

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

پيامبر كيست؟

داستان آفرينش

انسان و فراموشى

قابليت شكست و استعمار

[سوره الأعراف(7): آيات 193 تا 198]

چرا برخى مردم كسانى همانند خود را به خدايى مى‏خوانند

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

آخرين دارو، داغ نهادن است

دوست و ياور صالحان كيست؟

[سوره الأعراف(7): آيات 199 تا 206]

معناى واژه‏ها

چگونگى تكامل شخصيت انسان

رهنمودهايى از آيات:

شرح آيات:

ابعاد زندگانى اجتماعى

براى اجرا به چه نيازمنديم؟

انديشه توجيه‏گر

چگونه از قرآن دور نشويم؟

مقاومت در برابر تكبر

/ 446