تفسير هدايت
تأليف: آيت الله العظمي سيد محمد تقي مدرسي
مترجم: احمد آرام
جلد چهارم
فهرست مطالب
جلد چهارم
سوره انفال
فضيلت سوره:
زمينه كلى سوره
[سوره الأنفال(8): آيات 1 تا 4]
معناى واژهها
حق تصرف در داراييهاى عمومى
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
انفال چيست؟ و براى كيست؟
تقوى در مسائل و امور مالى
صفات شخصى مؤمنان
[سوره الأنفال(8): آيات 5 تا 8]
معناى واژهها
تسليم در برابر فرمانهاى خداوند سبحان
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
خدا وعده داده كه يكى از دو گروه به دست شما افتد
صاحب قدرت
[سوره الأنفال(8): آيات 9 تا 14]
معناى واژهها
امداد غيبى، چه زمان و چگونه؟
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
توكل، راز پيروزى
تثبيت خداوند تبارك و تعالى
[سوره الأنفال(8): آيات 15 تا 19]
معناى واژهها
نبرد، پايدارى و توكل
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
پايدارى به هنگام رويارويى
توكل بر خداى تعالى
سستى و پيروزى
[سوره الأنفال(8): آيات 20 تا 24]
معناى واژهها
پاسخ خدا همان زندگى است
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
اطاعت از رهبرى
بدترين جنبندگان نزد خدا
نبوت دعوت به زندگى است
[سوره الأنفال(8): آيات 25 تا 28]
پرهيز از فتنه دارايى و فرزندان
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
مسئوليت امت به هنگام بروز اختلافات
عبرت از گذشته تضمين سعادت آينده است
جاسوسى به نفع دشمن خيانت است
[سوره الأنفال(8): آيات 29 تا 33]
معناى واژهها
تقوى بصيرت است و كفر ضلالت و عذاب
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
آثار تقوى
راه به يارى خداوندى
وعده عذاب و زمان آن:
[سوره الأنفال(8): آيات 34 تا 37]
ثمره هزينه كردن كافران حسرت و هزيمت است
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
سنت عذاب
[سوره الأنفال(8): آيات 38 تا 40]
چگونه با كفار رو به رو شويم
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
سنت پيروزى حق
فلسفه جنگ
[سوره الأنفال(8): آيات 41 تا 44]
خمس و رويارويى با دشمن
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
موارد خمس
موارد مصرف خمس
قضاء و قدر
تدبير خدا
[سوره الأنفال(8): آيات 45 تا 49]
معناى واژهها
عوامل پيروزى
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
شروط پيروزى
انگيزههاى كفار در جنگ
لحظه رويارويى
[سوره الأنفال(8): آيات 50 تا 56]
كافران، كيفر خود را به دست خود تدارك مىكنند
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
ارزشها فراتر از هر چيز
[سوره الأنفال(8): آيات 57 تا 63]
معناى واژهها
استراتژيهاى جنگ: دفاع، صلح شرافتمندانه، آمادگى
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
اقدامات جنگجويانه در سپاه اسلام
خيانت و پيمان شكنى
اسباب و عوامل جنگ
[سوره الأنفال(8): آيات 64 تا 69]
معناى واژهها
رهبرى و امت: اعتماد، ترغيب، غلبه بر مشكلات
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
نقش فرماندهى در پيكار
مظاهر قدرت مؤمنان
[سوره الأنفال(8): آيات 70 تا 75]
معناى واژهها
مسلمانان يك امتاند
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
اسلام در حق اسيران چگونه سفارش مىكند
صفات جامعه واحد
كفر امت واحدى است
سوره توبه
فضيلت سوره:
زمينه كلى سوره
نام سوره:
[سوره التوبة(9): آيات 1 تا 5]
معناى واژهها
آخرين هشدار به دشمنان اسلام
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
چرا اين معاهدهها ملغى شد
تجديد پيمان ممنوع
[سوره التوبة(9): آيات 6 تا 11]
خيانت مشركان در وراى الغاى معاهده
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
ابلاغ امر رسالت
مشركان هم پيمان
توبه درگاه رحمت الهى است
[سوره التوبة(9): آيات 12 تا 15]
حكم كسانى كه پيمانهاى خود مىشكنند
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
با پيشوايان كفر بجنگيد
[سوره التوبة(9): آيات 16 تا 22]
پاداش مجاهدان نزد خدا بزرگتر است
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
ايمان راستين
عمل صالح اصل است نه ظاهر
[سوره التوبة(9): آيات 23 تا 27]
معناى واژهها
جهاد برترين وظيفه مؤمن
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
پايدارى مجاهد در برابر فشارهاى اجتماعى
درسهايى از حنين
[سوره التوبة(9): آيات 28 تا 31]
معناى واژهها
حكم خداى تعالى در باب نجس بودن مشركان
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
مشركان نجساند
مشركان چه كسانند و وظيفه ما در برابر آنها چيست؟
مظاهر شرك
[سوره التوبة(9): آيات 32 تا 35]
انحراف اهل كتاب از آيينهاى الهى
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
توطئههايى عليه دين خدا
اهداف رسالت
پردازشهاى عملى احبار و رهبان
گنج، كدام است؟
[سوره التوبة(9): آيات 36 تا 40]
معناى واژهها
به تعويق افكندن، عقده جاهلى و بسيج ضرورت جهادى
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
ماههاى حرام عقايد و آراء جاهلى
مراد از به تعويق افكندن(نسىء) چيست؟
سنت تحرك در زندگى
مسئله هجرت و پيروزى
[سوره التوبة(9): آيات 41 تا 45]
معناى واژهها
بسيج عمومى و بهانه تراشيهاى منافقان
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
بسيج نيرو و جهاد
موضع منافقين
معرفى طبقات فاسد اجتماع
[سوره التوبة(9): آيات 46 تا 52]
منافقان بدين گونه از جهاد سر بر مىتابند
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
جهاد چيست؟
ستون پنجم
رجوع به سوابق
هدف منافقين
شناخت منافقان پس از پيروزى
به هنگام مصائب چه وظيفهاى داريم؟
پيروزى يا شهادت
[سوره التوبة(9): آيات 53 تا 57]
معناى واژهها
منافقان و تظاهر به دين
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
انفاق منافقان يا از روى ريا است يا از ترس
چرا توانگران با دين مخالفت مىورزند؟
[سوره التوبة(9): آيات 58 تا 60]
صدقات چگونه مصرف مىشوند؟
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
انتساب مصلحتى
صدقات در چه مواردى مصرف مىشوند؟
[سوره التوبة(9): آيات 61 تا 63]
منافقان در راه منازعه با رسول(ص) و جلب خشنودى مردم
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
كانالهاى خبرى در اسلام
منافقان وابستگى خود را چگونه اثبات مىكردند؟
[سوره التوبة(9): آيات 64 تا 68]
منافقان مسخره مىكنند و از سوى خدا وعده آتش جهنم مىيابند
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
ترس منافقان از رسوايى
چه وقت منافق مجرم مىشود
سرانجام نفاق آتش است
[سوره التوبة(9): آيات 69 تا 72]
چنين بود عاقبت استهزاء كنندگان
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
درسهايى از تاريخ
صفات مؤمنان
[سوره التوبة(9): آيات 73 تا 78]
خداوند تعالى منافقان را به مال و ثروت دنيوى مىآزمايد
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
جهاد با كفار و منافقان
برخى از صفات منافقان
بىنيازى و توانگرى نردبان كفر
[سوره التوبة(9): آيات 79 تا 83]
مؤمنان را مسخره مىكنند
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
هر كس مردم را همان گونه كه خود هست مىپندارد
آيا مىتوان براى منافق طلب آمرزش كرد؟
تخلف از شركت در جهاد
موضوع مقام نبوت در برابر تخلف كنندگان از جنگ
[سوره التوبة(9): آيات 84 تا 89]
معناى واژهها
نه، براى ارزشهاى مادى بلكه براى جهاد
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
سلب مشروعيت از منافقان
شمار و تجهيزات، ملاك نيست
موضع جامعه در برابر جهاد
1 - منافقان
2 - مؤمنان
[سوره التوبة(9): آيات 90 تا 92]
عذرداران و عذرتراشان
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
باديهنشينان معذور
چه كسى حق دارد كه به جهاد نرود؟
جهاد صاحبان عذر
كارها وابسته به نيتهاست
[سوره التوبة(9): آيات 93 تا 96]
منافقان از خوارى در خانه نشستن تا خوارى عذر آوردن
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
چه كسى صاحب حرج است؟
خشم مردم
ديد دينى و اسلامى
[سوره التوبة(9): آيات 97 تا 99]
موضعگيريهاى اعراب باديه نشين در برابر امر نبوت
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
برخى صفات اعراب
[سوره التوبة(9): آيات 100 تا 102]
معناى واژهها
موضعگيرى مردم در برابر جهاد
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
طبقات مؤمنان
صف مقابل مؤمنان
مردم سست ايمان
[سوره التوبة(9): آيات 103 تا 106]
معناى واژهها
از صدقات تا تطهير
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
صدقه به اكراه
پذيرفتن خدا صدقات را
آنها كه كار خود را به خدا محول مىكنند
[سوره التوبة(9): آيات 107 تا 110]
رسالت مسجد و مسجد ضرار
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
مسجد ضرار
اساس و اهداف مسجد
[سوره التوبة(9): آيات 111 تا 112]
صفات مجاهدان
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
رابطه خدا با بنده، خريد و فروخت
صفات مؤمنان
[سوره التوبة(9): آيات 113 تا 116]
معناى واژهها
پيوستگى و خويشاوندى و امر رسالت
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
شرايط استغفار
[سوره التوبة(9): آيات 117 تا 118]
اطاعت به هنگام سختى
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
شفاعت چه زمان و براى چه؟
در تنگناى زندگى
[سوره التوبة(9): آيات 119 تا 122]
معناى واژهها
مجاهدان به سوى عمل صالح گام بر مىدارند
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
آنچه بر مؤمن واجب و انجام آن اولى است
صفات يك تجمع دينى
هر كس به قدر ذرهاى هم نيكى كند پاداش آن را خواهد ديد
امت اسلامى و وظيفه او در تبليغ دين
صفات فقهاء
[سوره التوبة(9): آيات 123 تا 127]
موضعگيرى منافقان در برابر قرآن
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
نبرد با نزديكترين دشمن
موضع ما و موضع ايشان
چه وقت هدايت سبب گمراهى مىشود؟
تفسير خطا از حوادث و سبب آنها
[سوره التوبة(9): آيات 128 تا 129]
صفات رسول الله(ص)
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
سيرت رسول الله(ص)
اگر به او ايمان نياورند
سوره يونس
فضيلت سوره:
زمينه كلى سوره
[سوره يونس(10): آيات 1 تا 2]
چرا فرستادگان خدا را تكذيب مىكنند؟
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
معنى حروف مقطعه قرآنى
[سوره يونس(10): آيات 3 تا 6]
آياتى براى مردمى كه پروا مىكنند
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
ربوبيت صفت ذاتى است
از اهداف خلق
رابطه ميان زندگى و پرهيزگارى
[سوره يونس(10): آيات 7 تا 10]
كفر و ايمان، اسباب و نتايج
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
آيا به ديدار خدا اميد دارى؟
نمونه عكس
بهرهمندى مؤمنان
[سوره يونس(10): آيات 11 تا 14]
امتحانى الهى
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
عجله، كار شيطان
طغيان بصيرت را تيره مىسازد
هلاكت سرانجام مجرمان و سنت زندگى
[سوره يونس(10): آيات 15 تا 17]
آن كه به آخرت ايمان ندارد آيات خدا را در نمىيابد
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
ايمان طريق معرفت
دلايل الهى رسالت
[سوره يونس(10): آيات 18 تا 20]
وحدانيت خداى سبحان
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
چه كسى را شفيع مىسازيم؟
سبب اختلاف
نه براى جبر... آرى براى اختيار
[سوره يونس(10): آيات 21 تا 23]
به هنگام خطر بنده به خدا روى مىآورد
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
مكر پس از رحمت
كفران بعد از شكر
[سوره يونس(10): آيات 24 تا 27]
معناى واژهها
سراى نابودى و سراى سلامت
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
وحدت آفرينش و تدبير
به سوى سراى سلامت
كيفر گناهان
[سوره يونس(10): آيات 28 تا 30]
معناى واژهها
آيا شريكان در روز بازپسين سودمند مىافتند
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
پرده بالا مىرود
تبرى از مسئوليت
[سوره يونس(10): آيات 31 تا 33]
تدبير نشان پروردگار است و فسق حجاب بصيرت است
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
روزى زمين و آسمان
آفريننده چه كسى است؟
چرا انحراف؟
[سوره يونس(10): آيات 34 تا 36]
بشر از گمان تا يقين
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
كفر پس از معرفت
صلاح از خداست
گمان و يقين
[سوره يونس(10): آيات 37 تا 40]
قرآن، كفار را به مبارزت مىطلبد
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
دروغ پنداشتن قرآن
انگيزههاى انديشه
[سوره يونس(10): آيات 41 تا 46]
بيزارى از آنان كه در دلهايشان بيمارى است
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
اصولى بودن پيوندها
ذات، خاستگاه هدايت
[سوره يونس(10): آيات 47 تا 52]
معناى واژهها
هر امتى را سررسيدى است
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
آمدن رسول و شرط تعيين وقت
سنتهاى الهى در زندگى
[سوره يونس(10): آيات 53 تا 58]
معناى واژهها
قرآن، موانع ايمان را در هم مىشكند
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
در آستانه حقايق
ياد كردن آخرت آغاز حركت
وعده حق
سعادت حقيقى
[سوره يونس(10): آيات 59 تا 61]
معناى واژهها
حرمت تشريع بدون إذن خدا
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
وحى، راه هدايت
مراقبت الهى
[سوره يونس(10): آيات 62 تا 65]
دوستان خدا، بشارت و عزت
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
آيا ما در زمره اولياء خدا هستيم؟
بشارت براى چه كسى؟
عزت از آن كيست؟
[سوره يونس(10): آيات 66 تا 70]
شرك از پندار تا وهم
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
همه چيز از آن خداست
تدبير خدا
خدا نه صاحب فرزند است و نه خود فرزند كسى است
عاقبت افتراء
[سوره يونس(10): آيات 71 تا 73]
معناى واژهها
مبارزه نوح با كافران در پرتو رسالت خويش
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
توكل، سلاح مؤمن
صدق رسالت و رسول
[سوره يونس(10): آيات 74 تا 78]
معناى واژهها
خدا اين چنين بر دلهاى تجاوزكاران مهر مىنهد
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
خط رسالت
موسى و فرعون نمونه بارز
رد رسالت
نخوت جاهليت
[سوره يونس(10): آيات 79 تا 86]
معناى واژهها
شكست، فرجام مستكبران
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
لحظه موعود فرا رسيد
يارى خدا
توكل سلاح برنده
بينش در كشمكش
[سوره يونس(10): آيات 87 تا 93]
معناى واژهها
خدا پيامبرش را چنين يارى مىكند
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
ضرورت تجمع
دعوت عليه كافران
استجابت دعوت
اختلاف پس از علم
[سوره يونس(10): آيات 94 تا 98]
معناى واژهها
توبه قوم يونس در زمان مناسب
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
از شك تا يقين
چگونه گرفتار خسران مىشوى؟
تكذيب سنت اجتماعى
[سوره يونس(10): آيات 99 تا 103]
بينشهاى گزينش درست
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
ايمان، ماده آزمون
ايمان و مشيت خدا
آيا ما مىانديشيم؟
عذاب خدا، كى؟ و چگونه؟
[سوره يونس(10): آيات 104 تا 109]
پيامبر، اقدام كننده به رسالت و شاهد بر مردم
رهنمودهايى از آيات:
شرح آيات:
موضع رسول الله
مسئوليت پيامبر
مسئوليت مردم