فلزات و احجار كريمه و ديگر نيازمنديهاى بشر. آيا همه اينها در اثر قدرت بارى تعالى و اتقان صنعت او نيست. «وَ بَثَّ فِيها مِنْ كُلِّ دابَّةٍ- و از هر گونه جنبندهاى در آن بپراكند.» از آيه مستفاد مىشود كه هر نوع ممكن و مناسب از ستوران خلق شده، اعم از خرد يا كلان. بعضى مىپرند بعضى راه مىروند بعضى مىخزند و بعضى بر پاهاى خود حركت مىكنند برخى در خشكى هستند و برخى در روى دريا يا اعماق آن. از حضرت امام رضا (ع) پرسيدند چرا خداى تعالى حيوانات را به انواع مختلف آفريده است نه يك نوع واحد؟ حضرت فرمودند: تا مردم نپندارند كه او عاجز است. هيچ صورتى در وهم ملحد پديد نمىآيد مگر آن كه خدا همانند آن مخلوقى آفريده است. «5» آرى امام در پاسخ فرمودند تا كسى نگويد اگر قادر بود فلان جور يا فلان گونه مىآفريد. آيا كسى كه داراى چنين قدرتى باشد مىتوان گفت: كه خلف وعده مىكند. آرى ما به صدق وعدههاى الهى يقين داريم از اين رو مىكوشيم تا به راه مستقيمى كه براى ما معين كرده است قدم برداريم. و اين همان چيزى است كه ما را به احسان و انفاق در راه خدا وا مىدارد. آيه هم چنان به بيان آثار قدرت خداوندى ادامه مىدهد: «وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ- و از آسمان آب فرستاديم و در زمين هر جفت گياه نيكويى رويانيديم.» آرى، زندگى هر جزئى جزء ديگر را كامل مىسازد و هر جزء به جزء ديگر نيازمند است و اين حكمت بالغه خداوندى است كه مىداند هر چيز براى چه كارى مناسب است. [11] سپس به تحدى و محاجه با بتان مىپردازد: «هذا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي ما ذا خَلَقَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ- اين آفرينش خداست پس به من بنماييد آنها كه غير او هستند چه آفريدهاند.» 5- علل الشرائع، ج 1، ص 14.