است و همين است كه استوار كننده تسليم به خدا و رسول اوست. [72] تسليم در برابر پيامبر، همان امانت است و آن از بارزترين تجليات اراده بشرى است. «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَى السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها- ما اين امانت را بر آسمانها و زمين و كوهها عرضه داشتيم از تحمل آن سرباز زدند و از آن ترسيدند.» «وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ إِنَّهُ كانَ ظَلُوماً جَهُولًا- ولى انسان آن را برداشت و به سبب ظلم و جهل خود در آن امانت خيانت مىورزيد.» ظلوم صيغه مبالغه است از ظلم و جهول صيغه مبالغه است از جهل. و اين اشاره بر آن دارد كه آن دو از صفات غريزى انسان و از طبيعت عدمى و ضعيف او هستند. و او مىتواند از طريق عمل صالح و صادق و آگاهى دايم و در نتيجه از راه اتصال به رسالت خدا و تسليم در برابر او و اولياء دين بر آنها فايق آيد و بر آنها غلبه يابد. [73] اين آشكارترين مصاديق حمل امانت است كه سرنوشت انسان را معين مىكند هر كس در اين امانت خيانت ورزد- يعنى كفار و منافقان- كارشان به انكار و عذاب منجر شود و هر كس آن را مراعات كند به توبه و ثواب مىرسد. «لِيُعَذِّبَ اللَّهُ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْمُشْرِكِينَ وَ الْمُشْرِكاتِ- تا خدا مردان منافق و زنان منافق و مردان مشرك و زنان مشرك را عذاب كند.» به سبب خيانتشان و سرپيچى آنها از تسليم. «وَ يَتُوبَ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ- توبه مردان مؤمن و زنان مؤمن را بپذيرد.» زيرا مؤمن حقيقى زمانى كه به سبب غفلت يا جهل، مرتكب گناه شود، به زودى به مسير مستقيم خويش بازمىگردد و به درگاه خدا توبه مىكند. «وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً- كه خدا آمرزنده و مهربان است.» جالب اين است كه اين سوره كه همه آيات عذاب و عقاب بود به غفران و