[21] آيا پيروى شيطان يك جبر است؟ و انسان مىتواند براى توجيه اعمال زشت خود بگويد كه او در برابر فشار شيطان قدرت و توانى نداشته است؟ مسلما نه! خداوند مردم را به دو گروه مىكند آنهايى كه از شيطان پيروى مىكنند و آنهايى كه نمىكنند. اگر پيروى از شيطان يك جبر مىبود مردم به دو گروه خاضع در برابر او و متمرد از او تقسيم نمىشدند. گروهى هستند كه: «وَ ما كانَ لَهُ عَلَيْهِمْ مِنْ سُلْطانٍ- شيطان را بر آنان تسلطى نبود.» البته وسايل فريب شيطان و طاغيان ديگر بسيار است ولى انسان قادر است به بصيرت ايمان و سلاح توكل با آنها رو به رو شود. اگر انسان به اين دو سلاح: سلاح ايمان و توكل مسلح شود چنان روحيه نيرومندى حاصل مىكند كه هيچ وسيله منحرف كنندهاى نمىتواند او را از راه حق منحرف سازد. خداى تعالى تأكيد مىكند كه در آفرينش ابليس مقصود گمراه ساختن مردم نبوده است. محال است كه ذات احديت گمراهى بندگان خود را بخواهد. بندگانى را كه آفريده تا بر آنها رحمت آورد. اگر خداوند چنين اراده كرده بود حتى يك تن مؤمن هم وجود نداشت. بلكه خدا شيطان را آفريده تا بندگان خود را به وسيله او مورد آزمايش قرار دهد. «إِلَّا لِنَعْلَمَ- مگر آن كه مىخواستيم معلوم داريم.» علمى واقعى، «مَنْ يُؤْمِنُ بِالْآخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْها فِي شَكٍّ- كه چه كسانى به قيامت ايمان دارند و چه كسانى از آن در شك هستند.» و گرنه خدا بر هر چيزى آگاه است. به علم و آگاهى مطلق خود مؤمن را از كافر تشخيص مىدهد. آيه بيان مىدارد كه اعتقاد به آخرت اولين سنگ بناى اعتقاد انسان است. هر كه به آن معتقد است در ايمان خود صادق است و هر كه در آن شك دارد در همه حقايق دينى شك مىكند. «وَ رَبُّكَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ- و پروردگار تو نگهبان هر چيزى است.»
لطفا منتظر باشید ...
