اندیشه سیاسی محقق حلی نسخه متنی

عدالت معمولاً در مواردى كه به شخص مسؤوليتى سپرده مىشود از شرايط واجب براى عهده‏دار شدن آن مسؤوليت است، و محقق اين صفت را به همراه كمال عقل و اسلام در اين‏گونه موارد شرط لازم دانسته است؛ براى مثال، آن را در شرايط قاضى يا حاكم در امان ذكر كرده است.

4. ايمان

فقهاى شيعه ايمان را به معناى اعتقاد به امامت ائمه‏اطهار عليهم السلام دانسته‏اند و اهل تسنن را مؤمن نمىدانند. محقق اين شرط را از شرايط لازم براى قاضى نيز برشمرده است1 و حتى در بحث از عدم پذيرش شهادت غيرمؤمن مىگويد:

فلا تقبل شهادة غير المؤمن وإن اتصف بالاسلام لا على مؤمن ولا على غيره لاتصافه بالفسق والظلم المانع من قبول الشهادة2؛

شهادت غيرمؤمن براى مؤمن و غيرمؤمن قبول نمىشود گرچه وى متصف به اسلام باشد، زيرا وى متصف به فسق و ظلم است كه اين دو صفت مانع از قبول شهادت است.

ايشان غيرمؤمن را فاسق مىداند و فاسق نمىتواند حاكم شود.

5. حلال‏زادگى

يكى از شرايط حاكم حلال‏زادگى و يا «طهارة مولد» است. محقق در كتاب القضاء مىگويد:

ولاينعقد القضاء لولد الزنا مع تحقق حاله كما لاتصح امامته ولا شهادته فى الاشياء الجليله3؛

قضاوت براى زنازاده منعقد نمىشود در صورتى كه زنازادگى او مسلّم باشد، هم‏چنان‏كه امامت و شهادت اين شخص نيز در موارد مهم صحيح نيست.

در اين گفته محقق لزوم شرط حلال‏زادگى را براى حاكم تصريح كرده است، با وجود اين‏كه انتخاب كننده قاضى بايد خود واجد همه خصوصيات قضاوت باشد

1. همان، ص860.

2. همان، ص911.

3. همان، ص860.