اندیشه سیاسی محقق حلی نسخه متنی

با اسلحه] است هنگامى كه دعوت‏كننده اولاد حضرت فاطمه سلام الله عليها باشد.

محقق از بين اين سه راه، راه اوّل را قبول كرده و براى اثبات آن دليل‏هايى آورده است كه در اين‏جا بيان مىكنيم:

1ـ از آن‏جا كه اماميه به عصمت امام از گناه و خطا معتقد است و به عصمت افراد كسى جز خداوند آگاهى ندارد؛ پس تنها راه براى تعيين امام، تعيين وى از سوى پيامبر يا امام قبل و يا اعجاز او مىباشد.

2ـ اجماع و اتفاق امت بر امرى نمىتواند دليل صلاحيت‏دارى براى تعيين امام باشد، چون در اصول فقه گفته شده كه اجماعى كه مشتمل بر قول معصوم عليه السلام باشد حجت است و اين قسم، با فرض عدم وجود معصوم بوده و حجت نيست. طريق سوم كه قيام يكى از فاطميون است، نيز چنين اشكالى را به دنبال دارد.

3ـ براى تعيين امام دو راه بيش‏تر وجود ندارد: الف ـ نص و معجزه و ب ـ انتخاب. راه سوم همراه با انتخاب و بيعت بود و با باطل شدن انتخاب و بيعت آن نيز باطل مىشود و ما در صدد آن هستيم تا راه انتخاب را باطل كنيم؛ بنابراين، يك راه بيش‏تر باقى نماند كه همان مقصود ما است.

ناگفته نماند محقق طريق ديگرى را نيز ذكر مىكند و آن عبارت است از اين‏كه خداوند انتخاب امام را به امت واگذارد تا امت امام معصوم را انتخاب كند:

لمعرفته أنّهم لايختارون الا المعصوم1؛

چون خدا مىداند كه آنان جز معصوم را انتخاب نمىكنند.

وى در جوابِ اين گفته چنين مىگويد: اگر خداوند اين‏گونه عصمت شخص را بيان كند و مردم امام معصوم را انتخاب كنند اين شبيه همان نصّ است كه دال بر خود شخص يا صفت او باشد و در واقع اختيار و انتخاب تعيين كننده نيست، بلكه همان بيان خداوند (نص) معيِّن است كه همان قسم اوّل مىباشد و نزاعى در آن

1. همان.