اندیشه سیاسی محقق حلی نسخه متنی

وجوب كفايى جهاد به شرط وجود امام يا كسى كه از طرف او براى جهاد معين شده مىباشد، و جهاد واجب عينى نمىشود مگر آن‏كه امام آن را واجب كند.

البته امام مصالح جامعه اسلامى را از ديگران بهتر درك مىكند؛ بنابراين، تنها فردى است كه براى عهده‏دار شدن فرماندهى جنگ مناسب مىباشد. محقق در جاى ديگر تصريح كرده است كه چون جنگ به نظرِ امام بستگى دارد شجاعت يكى از صفات لازم وى مىباشد1. وظيفه فرماندهِ جنگ آماده نگه‏داشتن سپاه و تجهيز آنان و مقاومت در برابر دشمنان مىباشد و هزينه جنگ را نيز امام برعهده دارد. محقق درباره اين‏كه چرا برخى از غنائم منتخب از امام است، مىگويد:

لنا انّ اختصاصه بذلك انّما كان لعنايته بمصالح الناس وتعبية جيوشهم ومقاومة عدوّهم فيجب أن يكون ذلك لمن قام مقامه2؛

به نظر ما علت اين‏كه غنائم منتخب به امام (حاكم) اختصاص دارد توجه وى به مصالح عامه مردم و آماده نگه‏داشتن لشكريان آنان و مقاومت در برابر دشمنانشان مىباشد؛ پس لازم است كه اين غنائم براى كسى كه جانشين وى مىشود نيز وجود داشته باشد.

در اين جمله به اعتقاد محقق، غنائم ويژه كه جزئى از انفال است تنها به امام تعلق ندارد، بلكه به حاكم عادلى كه پس از وى فرماندهى جنگ را مىپذيرد نيز تعلق مىگيرد.

امام در جنگ مىتواند از بيت‏المال براى جايزه دادن يا قرار دادن مالى براى كسب اطلاعات از دشمن يا راهنمايىهاى ديگر كمك بگيرد3، و يا در جايزه دادن

1. الرسالة الماتعيّه، ص307.

2. المعتبر، ج2، ص634.

3. همان، ص241.