اندیشه سیاسی محقق حلی نسخه متنی

خاندان وى همه از فقها و دانشمندان حلّه به شمار مىآيند. برخى از دانشمندان مشهور اين خاندان عبارت‏اند از: يحيىبن سعيد [جد محقق]، حسن‏بن يحيى [پدر محقق]، جعفربن الحسن [محقق]، يوسف‏بن المطهر [داماد حسن‏بن يحيى و پدر علامه حلّي]، حسن‏بن يوسف [علامه حلّى، خواهر زاده محقق]، يحيىبن سعيد [پسر عموى محقق]، محمدبن يحيىبن سعيد [نوه عموى محقق]، محمدبن حسن [فخرالمحققين، پسر علامه] و برخى ديگر. فقها و دانشمندان اين خاندان، به‏خصوص محقق حلّى و علامه حلّى از نوادر فقهاى اماميه‏اند كه آثار و تأليفاتشان به علوم فقه، اصول و كلام غناى خاصى بخشيده است.

2ـ علامه سيد فخاربن معد موسوى

شمس‏الدين ابوعلى فخاربن معد موسوى از فقها و ادباى بزرگ معاصر پدر محقق بوده است. وى از شاگردان بنام ابن‏ادريس حلّى به شمار مىآيد. پدرِ وى، معدبن فخار و برادرش، محمدبن معد و فرزند وى، عبدالحميدبن فخار همه از فقهاى بزرگ حلّه بوده‏اند. وى در نسب‏شناسى تبحرى خاص داشته است1. ظاهراً محقق در علم فقه و اصول شاگرد اين فقيه فرزانه بوده است.

3ـ نجيب‏الدين محمدبن نما

نجيب‏الدين محمدبن جعفربن هبة ‏الله ‏بن نما استاد محقق حلّى، فقيهى فاضل و محدثى متبحّر بوده است. وى شاگرد ابن‏ادريس حلّى بوده و برخى معتقدند كه مرجعيت شيعيان را بعد از وفات فخاربن معد در سال 630 هجرى تا پايان عمر (645ه··. ق) به عهده داشته است. محقق در فقه شاگرد اين فقيه فرزانه بوده و به‏علاوه شاگردان ديگرى، از جمله سديدالدين يوسف، سيداحمد و سيدعلىبن طاووس و جعفربن محمد را تربيت كرده است. خاندان نما از خاندان‏هاى دانشمند شهر حلّه بوده‏اند كه برخى از دانشمندان مشهور آن عبارت‏اند از: محمدبن جعفربن نما [مشهور به ابن‏نما،

1. محمدباقر خوانسارى، روضات الجنات، ج 5، ص347 و عبدالله مامقانى، تنقيح المقال، ج2، ص3 (به نقل از شهيد ثاني).