اندیشه سیاسی محقق حلی نسخه متنی

2 ـ 3 ـ مساعدت در اقامه حدود

به اعتقاد محقق، بر مردم واجب است كه براى اقامه حدود به مساعدت فقها بشتابند، چنان‏كه وى مىگويد:

يجوز للفقهاء العارفين اقامة الحدود فى حال غيبة الامام كما لهم الحكم بين الناس مع الامن من ضرر سلطان الوقت ويجب على الناس مساعدتهم على ذلك1؛

فقهاى عارف به احكام الهى در عصر غيبت مىتوانند اقامه حدود كنند هم‏چنان‏كه مىتوانند بين مردم به قضاوت بپردازند، در صورتى كه از ضرر سلطان زمان خود ايمن باشند و بر مردم واجب است كه در اين موارد به آنان كمك كنند.

بنابر گفته محقق اگر فقها با ايمنى از ضرر، به اقامه حدود پرداختند بر مردم واجب است كه به آنان كمك كنند. وى با وجود اين‏كه امر اقامه حدود را براى فقها به صورت مطلق جواز مطرح كرده، براى مردم آن را واجب مىداند. بعضى از فقها حضور مردم را در زمان اجراى حد واجب دانسته‏اند. البته به اعتقاد برخى، اين وجوب با حضور يك‏نفر نيز ثابت مىشود.

نكته ديگر اين‏كه به اعتقاد محقق، در موردى كه محارب به شهرى تبعيد مىگردد، بايد به اهالى آن شهر اعلام شود كه هيچ‏كس حق هم‏نشينى و همراهى در خوراك، بيع و غيره با او را ندارد2 و اين وظيفه مردم (عدم مجالست با او) نيز نوعى مجازات به حساب مىآيد.

محقق در جاى ديگر مىگويد اگر افراد از جان خود ايمن باشند بر آن‏ها واجب است كه دشنام دهنده به پيامبر را بكشند3. البته در برخى از مجازات‏ها

1. همان، ص260.

2. همان، ص961.

3. همان.