اراضى و درياها در حكومت اسلامي
الف) اراضى در حكومت اسلامي
بحث مالكيت اراضى از بحثهاى مهمى است كه از يكطرف حق افراد و از طرفى حق حكومت در آنها قابل اعمال است. چه بسا مالكيت زمينها حق افراد باشد، ولى ماليات و خراج آنها يا جزيه بر آنها حق حكومت باشد و يا مالكيت اراضى از مسلمين يا امام باشد، اما اشخاص از آنها استفاده كنند. در اين مقال با بررسى مالكيت اراضى، به حقوق حكومت و يا افراد در انواع زمينها مىپردازيم. مالكيت در اراضى به سه نوع كلى است: الف) مالكيت اشخاص؛ ب) مالكيت عموم مسلمين و ج) مالكيت امام.1ـ مالكيت اشخاص
اشخاصى كه ممكن است مالك زمين باشند سه گونهاند:1 ـ 1 ـ يكايك افراد مسلمان
هر مسلمانى مىتواند مالك زمينى شناخته شود4. اينكه چگونه مالك شده مورد بحث ما نيست. تنها اين قاعده فقهى را متذكر مىشويم كه بهاصطلاح فقها يد مسلمان اماره ملكيت است، يعنى هرچه در دست مسلمان و در تصرف او است مال او به حساب مىآيد مگر اينكه1. همان، ص483.2. همان، ص349.3. همان، ص406.4. مختصر النافع، ص261.