8 ـ اصل حفظ حرمت تمامى شهروندان به‏ويژه مسلمانان - اندیشه سیاسی محقق حلی نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

اندیشه سیاسی محقق حلی - نسخه متنی

روح الله شریعتی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

ديگر واجب كفايى باشد. اگر واجب عينى باشد تقاضاى اجرت براى اجراى امر وجوبى عينى حرام است. حال اگر قاضى در معيشت محتاج بود مىتواند براى رفع احتياجات خود از بيت‏المال استفاده كند و اگر به طريقى احتياجاتش برآورده مىشود و به بيت‏المال محتاج نيست، در اين‏صورت دو قول وجود دارد. محقق تنها قول به عدم جواز اخذ از بيت‏المال را آن هم با عبارت «قيل» ذكر نموده1 و قول به جواز را ذكر نكرده است. البته اين مطلب قابل بحث است، چون از طرفى در مقابل انجام واجب عينى نمىتوان مزدى درخواست كرد و از طرف ديگر، بيت‏المال براى مصالح مسلمين آماده شده و ارتزاق قاضى نيز يكى از مصالح مسلمين است. البته ايشان قول به عدم جواز ارتزاق را، به قرينه ذكر آن برتر مىداند. اگر قضاوت براى قاضى واجب كفايى شد، در اين‏صورت نيز دو وجه دارد، چون اگر قاضى محتاج استفاده از بيت‏المال باشد بىشك مىتواند از بيت‏المال ارتزاق كند، ولى اگر محتاج نباشد بهتر است كه از بيت‏المال استفاده نكند گرچه با درخواست مىتوان از بيت‏المال به او داد.

محقق براى قسمت اخير دليلى آورده و مىگويد كه قضاوت از مصالح مسلمين به شمار مىرود2 و بيت‏المال نيز براى مصالح مسلمين آماده شده است. البته به اعتقاد وى، اگر مزد از متحاكمين باشد در صورتى قاضى به اخذ و استفاده آن مجاز است كه اولاً: قضاوت بر او واجب عينى نباشد و ثانياً: ضرورت و نياز باعث شود كه به آن مبلغ احتياج داشته باشند والاّ جايز نيست3.

8 ـ اصل حفظ حرمت تمامى شهروندان به‏ويژه مسلمانان

يكى از مسائلى كه در دستگاه قضايى حكومت اسلامى محور سياست‏ها قرار

1. همان، ص862 ؛ محقق مىگويد: «وان كان له كفاية قيل لا يجوز له اخذ الرزق لأنّه يؤدّى فرضاً».

2. همان.

3. همان.

/ 348