7ـ غنائم و اسراء - اندیشه سیاسی محقق حلی نسخه متنی

مىتواند جايزه را از بيت‏المال بدهد:

ولو بذله الامام من بيت‏المال جاز لانّ فيه المصلحة1؛

حتى اگر امام آن را [جايزه] از بيت‏المال بدهد نيز مسابقه جايز است، چون در اين عقد مصلحت وجود دارد و بيت‏المال نيز براى مصالح مسلمين است.

7ـ غنائم و اسراء

الف) غنائم

غنائم جنگى به سه دسته تقسيم مىشود:

1ـ اموال منقول؛

2ـ اموال غيرمنقول؛

3ـ زنان و اطفال.

1ـ اموال منقول

اموال منقول به دو گونه است: اموالى كه مسلمان نمىتواند تملك كند در اين‏صورت، آن مال غنيمت به حساب نمىآيد. اين اموال اگر قابل اصلاح و تغيير به مايملك المسلم باشد، مثل تبديل شراب به سركه و... تبديل صورت مىگيرد وگرنه از بين برده مىشود. نوع دوم اموالى كه مسلمان مىتواند تملك كند اين‏گونه اموال به‏طورى كه گفته خواهد شد پس از كسر مبالغى بين جنگ‏جويان تقسيم مىشود و تصرف در آن‏ها قبل از اختصاص حصه افراد به آنان و تقسيم غنائم جايز نيست، به همين دليل قبل از تقسيم، فروش غنيمتى كه در آينده به‏دست شخص مىرسد صحيح نيست. اشياى مباحه‏اى، مثل درختان و حيوانات كه صيد مىشوند اگر اثر ملكيت بر آن‏ها باشد غنيمت به حساب مىآيند2.

2ـ اموال غيرمنقول

اين اموال نيز پس از كسر خمس از عين يا منافع آن به روش زير تقسيم مىشود:

ـ اراضى مفتوح العنوة محياة حال الفتح: اين اراضى از همه مسلمين است و امام منافع آن‏ها را در مصالح مسلمين هزينه مىكند.

1. همان، ص464.

2. همان، ص244.