معاشرت با كفار غير ذمى در جامعه اسلامي - اندیشه سیاسی محقق حلی نسخه متنی

ممكن است اهل كتاب نباشند اما اين‏كه جز اين گروه و دو گروه قبل افراد ديگرى نيز از كفار در كشور اسلامى هستند يا خير، بايد متذكر شد كه با توجه به اعتقاد محقق، مبنى بر اين‏كه كفار سه گروهند: اهل كتاب، مستأمنين و حربىها، و با توجه به اين‏كه كفار حربى با مسلمانان در حال جنگ يا در صدد جنگ مىباشند، نمىتوان تصور كرد كه با اين حال، آنان در داخل كشور اسلامى ساكن بوده و امنيت نيز داشته باشند، آرى كفارى كه قبلاً حربى بوده‏اند مىتوانند در كشور اسلامى به عنوان مستأمن زندگى كنند. البته مىتوان كفار معاهد را چون جزيه مىدهند مثل اهل ذمه دانست. خلاصه اين‏كه به اعتقاد ايشان، كفارى كه در كشور اسلامى هستند يا اهل كتاب، يا مستأمنين و يا كفار معاهدند و غير اينان كفار حربى هستند كه در كشور اسلامى مأمن و جايگاهى ندارند. محقق درباره اين گروه از معاهدين مىگويد:

اما لوصولحوا على انّ الارض للمسلمين ولهم السكنى وعلى اعناقهم الجزية كان حكمها حكم الارض المفتوحة عنوة1؛

اگر كفار و مسلمانان مصالحه كردند كه زمين از مسلمانان باشد و كفار حق سكونت داشته و به حكومت جزيه بپردازند حكم اين اراضى، حكم اراضى مفتوح العنوة است.

معاشرت با كفار غير ذمى در جامعه اسلامي

اين بحث از دو جهت، معاشرت و ترك معاشرت با كفار قابل بررسى است:

جهت اوّل ـ مواردى كه در آن بيش‏تر بر معاشرت با كفار توصيه شده است. اين معاشرت‏ها براساس اصولى، هم‏چون وفاى به عقود، تأليف قلوب، دعوت به اسلام و غيره است كه در برخى از معاملات و معاشرت‏ها براى سهولت و عدم سخت‏گيرى احكام به مسلمانان توصيه شده، زيرا اگر برخى از اين روابط منع

1. همان، ص246.