اندیشه سیاسی محقق حلی نسخه متنی

معروف و نهى از منكر با داشتن قدرت و حاكميت زودتر و آسان‏تر انجام مىشود و رابعاً: فقيه نمايندگى عام از امام معصوم را نيز دارد و مواردى كه اذن امام يا نمايندگى ايشان براى آن لازم است براى وى كه خود نماينده عام امام معصوم است اذن گرفتن از كسى لازم نيست و خود به انجام آن‏ها سزاوارتر از ديگران است؛ پس پذيرفتن يا به‏دست گرفتن ولايت بر چنين فقيهى كه بر انجام امر به معروف و نهى از منكر قادر بوده و مىداند كه حرامى را مرتكب نمىشود جايز است و بنابر اعتقاد محقق، مىتوان گفت كه بر وى واجب است، چون ايشان پذيرش ولايت بر افراد را از طرف حاكم عادل، با وجود اين شرايط، واجب مىداند.

ناگفته نماند اگر اين فقيه بتواند با از بين بردن حكومت جائر، خود حاكم گشته و حكومت كند بنابر وجوب امر به معروف و نهى از منكر بر وى، نهى از منكر يدى كه به ضرب و حبس و يا قتل حاكم جائر و ياوران او منجر مىشود بر آن فقيه واجب است؛ يعنى اگر بر اين امر قادر باشد و مفسده‏اى اهمِّ از اين نهى از منكر در بين نباشد اين امر بر وى واجب است. يادآورى اين نكته نيز لازم است كه اين فقيه در امور ديگرى نيز بر افراد غيرفقيه اولويت دارد كه برخى از آن‏ها عبارت‏اند از: قضاوت1، علم به كيفيت و كميت اجراى حدود2، طُرُق مصرف بيت‏المال3، حقوق افراد نسبت به حكومت، حقوق افراد نسبت به يك‏ديگر، نظارت بر حسن تقنين و اجراى قانون، ولايت بر غُيّب و قُصّر4، ولايت در امور حسبه و بسيارى از امور ديگر.

1. همان، ص861.

2. همان، ص260.

3. همان، ص124.

4. همان، ص269.