اندیشه سیاسی محقق حلی نسخه متنی

فضيلتى به مقام فضل من گواهى مىدهد و هيچ فاضلى نيست مگر اين‏كه من از او فضيلتى بالاتر دارم.

محقق اين اشعار را براى پدرش مىفرستد، ولى پدر جوابى خردمندانه به او داده و مىگويد:

فرزندم، گرچه به خوبى از سرايندگى برآمدى، اما در حق خود ظلم كردى (به خود توهين نمودي)، چرا كه مگر نمىدانى سرايندگى شيوه اشخاصى است كه خرقه و لباس عفت را به در آورده و لباس كهنه‏اى به خود مىگيرند، شاعر گرچه سخن حق بگويد، لعنت شده است و گرچه سخنان شگفت‏آور بگويد، باز از اعتبار افتاده است و چنان فكر مىكنم كه شعرْ تو را در فضيلت خود غوطه‏ور ساخته و تو را به گونه‏اى پرورده كه به انفاق از بخشش‏هاى آن مىپردازى، به‏طورى كه در اجتماع فضيلت ديگرى غير از شعر براى تو ذكر نكنند و تو را صرفاً يكى از شعرا بخوانند، و اين برچسب و لكه ننگى براى تو است [اشاره به اين‏كه شعر بهترين فضيلت‏هاى تو را تحت پوشش خود قرار مىدهد]. مگر نشنيده‏اى كه شاعرى گفته: ''و لست ارضى ان يقال شاعر ـ تباً لها من عدد الفضائل؛ يعنى به اين‏كه به من بگويند شاعر، خوشنود نيستم و اُفّ بر اين فضيلت كه از بين ديگر فضائل خود را نشان مىدهد1``.

محقق پس از مطالعه نامه عتاب‏آميز پدرش، درِ سرايندگى را به روى خود بست، ايشان در جمله‏اى مىگويد: «آن‏چنان خاطرم بعد از آن (نامه پدر) از سرايندگى متنفر گرديد كه گويا اصلاً درى از شعر را نزده‏ام [درى از شعر به روى من گشوده نشده بود [و پرده حجاب هيچ شعرى را بالا نزده بودم»2. البته ايشان بعد از اين گاه‏گاهى چند بيت معدود سروده‏اند، ولى آن‏چنان‏كه هنر شعر و سرايندگى را دنبال كنند نبوده است. اين دورى از شعر و سرايندگى را نيز خود در

1. همان.

2. همان.