فصل دوم:
محقق حلّى و اوضاع زمانه
الف) اوضاع فرهنگى ـ اجتماعى عصر محقق
تاريخچه شهر حلّه
حلّه شهرى است در نزديكى بغداد. اين شهر قدمت زيادى نداشته و از ابتداى تأسيس، مركزى براى تجمع شيعيان علوى بوده است. ياقوت حموى در معجم البلدان مىگويد:حلّه نامى براى چند مكان است كه مشهورترين آنها، حله بنى مزيد است و آن شهرى بزرگ بين كوفه و بغداد.... اولين شخصى كه حلّه را بنا نهاد سيفالدولة صدقةبن منصور مزيدى بوده است. وى كه موطن پدرىاش اطراف رود نيل بوده با وجود قدرت و مكنتى كه داشت از آنجا كه بين ملوك سلجوقى جنگ رخ داده بود در محرم سال 495هجرى به اين موضع نقل مكان نمود و در اين موضع كه نىزار و پناهگاه وحوش بود منازلى بنا نهاد و شروع به عمران و آبادانى آنجا نمود [تجار و بازرگانان براى فروش كالاهاشان به آنجا هجوم آوردند] و بعد از مدت زمانى كوتاه از شهرهاى بزرگ و زيباى عراق درآمد1.1. ياقوتبن عبدالله حموى، معجم البلدان، ج2، ص294.