شرايط واجب شدن حج
ـ بلوغ و دارا بودن رشد عقلي- آزادي- دارا بودن لوازم و وسائل سفرـ فراخي وقت و زمان كافي براي رسيدن به مكهـ صحت و سلامتي بدنـ امنيت راهاقسام حج
ـ حج افراد
اين گونه حج بر مسلماني واجب است كه فاصله منزل تا مسجدالحرام كمتر از 88 كيلومتر بوده باشد .ـ حج قرانْ
مانند حج افراد است.ـ حج تمتع
اين گونه حج بر تمام كساني واجب است كه فاصله وطن و منزلگاه دائمي آنها تا مكه و مسجدالحرام بيش از 88 كيلومتر بوده باشد. از اين رو بيشتر مسلمانان اين گونه حج را بجا مي آورند. حج تمتع از دو عبادت جداگانه ولي پيوسته به هم تشكيل شده است كه عبارتند از: عمره تمتع، حج تمتع. مقصود از پيوسته و جداگانه بودن اين دو عبادت اين است كه مسلمان حج گذارمي بايست عمره تمتع را با شرايطي و در حال احرام پيش از روز نهم ذي الحجه به جاي آورده و آن گاه از احرام بيرون مي آيد، ليكن در فاصله ميان پايان يافتن مناسك عمره تمتع و روز نهم ذي الحجه حق بيرون رفتن از مكه را نداشته و بايد خود را براي حج تمتع و پوشيدن احرام و رفتن به سوي دشت عرفات در روز ذي الحجه آماده كند .ـ با فرا رسيدن روز نهم ذي الحجه مكلف حج گذار بايد خود را آماده انجام حج تمتع كند.حج عمره
ـ . اصل عبادت عمره مستحبي بود و تنها در صورت استطاعت براي حج و يا نذر و يا با سوگند خوردن به انجام آن و يا عهد و پيمان بستن با خداوند براي انجام آن واجب مي گردد.عمره مفرده را مي توان در تمام ماههاي سال انجام داد ليكن انجام آن در دو ماه رجب و رمضان نيكوتر استحج تمتع داراي 13 كار واجب است كه عبارتند از:1- پوشيدن لباس احرام درون شهر مكه يا درون مسجدالحرام پس از نيت حج تمتع نمودن.2- رسانيدن خود به صحراي عرفات به گونه اي كه از ظهر شرعي تا غروب آفتاب روز نهم ذي الحجه را در محدوده اين دشت بگذارند.3- حركت به سوي مشعرالحرام كه در فاصله ده كيلومتري عرفات قرار دارد، و گذراندن تمامي شب تا هنگام طلوع آفتاب روز دهم ذي الحجه را در آن.4- حركت از دشت مشعر به سوي دشت مني از مسير معيني كه بدان وادي محشر گويند و پرتاپ نمودن سنگ ريزه به نخستينستون شيطان (كه به حجره عقبه شهرت دارد)5- قرباني نمودن گاو يا شتر يا گوسفند در قربانگاه مني در همان روز دشت مني.6- تراشيدن سر يا كوتاه كردن قسمتي از موي آن در دشت مني.7- ماندن در مني در شبهاي يازدهم و دوازدهم ذي الحجه.8- پرتاپ نمودن سنگ ريزه به سه ستون شيطان در روزهاي يازدهم و دوازدهم.9- حركت از مني به سوي مكه پس از ظهر شرعي روز دوازدهم ذي الحجه
و 7 بار طواف نمودن گرد خانه كعبه كه طواف حج تمتع شهرت دارد.10-خواندن دو ركعت نماز طواف پشت مقام حضرت ابراهيم (ع)11-7 بار سعي و راه رفتن بين صفا و مروه.12-انجام 7 بار طواف ديگر گرد خانه خدا كه ميان شيعيان به طواف نساء و در ميان سنيان به طواف وداع شهرت دارد.13-بجاي آوردن دو ركعت نماز طواف نساء پشت مقام حضرت ابراهيم (ع)
بدين سان مناسك و كارهاي واجب حج تمتع به پايان رسيده است. و از اين پس مسلمان (حاجي) مي گردد و تكليف حج از او برداشته
مي شود.