لطفا منتظر باشید ...
بررسي نظام ارزش هاي اجتماعي جانبازان تهران بزرگ
محقق: محمدحسين رضائي اردستانياستاد راهنما: دكتر مسعود چلبيرشته/ مقطع: جامعه شناسي/ كارشناسي ارشد دانشگاه / سال تحصيلي: تربيت مدرس/73تعداد صفحات: 113ارزش ها، بايد و نبايدها يا خوب و بد هر جامعه را مشخص مي كند، ارزش ها عميق ترين لايه واقعيات اجتماعي هستند كه بر بستر آنها لايه هاي بالاتر واقعيات اجتماعي شكل مي گيرند. لذا مطالعه ارزش ها در حيطه جامعه شناسي از هميتي خاص برخوردار است و در مورد آنها مطالعات وسيعي صورت گرفته است. اما متأسفانه در ايران در اين زمينه، مطالعات اندكي صورت گرفته و منابع تحقيق هم بسيار محدود است. تحقيق حاضر بررسي جنبه اي از اين ارزش ها مي باشد. اين تحقيق در 5 فصل صورت گرفته است.در قسمت مقدمه، طرح مسأله ذكر گرديده است. علاوه بر آن محقيق در اين قسمت هدف از تحقيق را اين گونه توضيح مي دهد:« شناخت ارزش، عوامل شكل دهنده ي ارتباط آن با ساير مفاهيم جامعه شناختي و طبقه بندي آن مي باشد. سپس براساس اين شناخت به سراغ گروهي از افراد جامعه كه در بقاي اين انقلاب نقش مهمي داشته و در اين راه، دچار آسيب هاي جسمي و رواني شده اند،مي رويم تا بدانيم كه وضعيت سلسله مراتب ارزش هاي آنها چگونه است.»سؤال اصلي تحقيق
سلسله مراتب ارزش هاي جانبازان تهران بزرگ چگونه است و عوامل مؤثر بر آن كدامند؟ فصل اول شامل نقد منابع و واكابي ادبيات موضوع با سر فصل هايي هم چون : تعريف ارزش، عوامل شكل دهنده ارزش ها ( عقايدو نياز)، ويژگي هاي ارزش هاي اجتماعي، نقش ارزش هاي اجتماعي، ارتباط ارزش ها با تعدادي از مفاهيم جامعه شناختي، طبقه بندي ارزش ها.در تعريف ارزش از افرادي همچون، بروس كوئن، روكيچ، كلاكهان، رابرستون، درسلر، ميشل، ويليام، اسكير مور، گي روشه، جانسون استفاده كرده است. محقق نتايجي كه از اين تعاريف به دست آورده اين گونه مي نويسد:1- ارزش ها، واقعيتي اجتماعي هستند كه در تمامي جوامع وجود دارد 2- امور اكتسابي هستند 3- عيني نيستند، متعلق به جهان ذهن هستند و ...» او دو عامل 1- عقايد و 2- نياز را به عنوان عوامل شكل دهنده ارزش ها نام مي برد.از نظر محقق، ارزش هاي اجتماعي داراي ويژگي هاي زير مي باشند:« 1- ميان مردم مشتركند و وفاق اجتماعي در مورد آنها وجود دارد 2- به قضاوت شخصي افراد بستگي ندارد 3- با عوامل اجتماعي همراهند و براي محافظت از صيانت آن جامعه مبارزه مي كند. 4- مي توان آن را مفهوم سازي كرد 5- متغير و نسبي هستند 6- داراي ابهام و پيچيدگي اند 7- يكدست و هماهنگ نيستند 8- سلسله مراتبي اند.اين ارزش ها با توجه به ويژگي هاي بالا، از ديدگاه اين تحقيق، داراي نقش هايي همچون: 1- انسجام مدلها 2- وحدت رواني اشخاص 3- يگانگي اجتماعي 4- الهام بخش قضاوت ها 5- سازماندهي تقسيم كار 6- مشروعيت بخشيدن در استفاده از قدرت 7- به صورت مستقيم يا غيرمستقيم مبناي نظارت و مراقبت 8- الهام بخش و راهنماي شكل گيري: نگرش ها، هنجارها، كنش ها و ... در جامعه مي باشند.در طبقه بندي ارزش ها از افرادي همچون: درسلرف، روكيچ، نورمن فيدر، آلپوت، ورنون ولينوزي استفاده كرده است. محقيق از اين بحث نتيجه اي مي گيرد و مي نويسد: «ارزش ها را مي توان از زواياي مختلف به انواع گوناگون تقسيم بندي نمود. مهم اين است كه كدام تقسيم بندي مناسب با نياز تحقيق است.»فصل دوم اين تحقيق به چارچوب نظري پرداخته است. در اين فصل فرضيات را به صورت زير ذكر مي كند: 1- ارزش هاي چهارگانه (اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي) نظام ارزشي جانبازان متوازن نمي باشد.2- سلسله مراتب خرده نظام هاي ارزشي جانبازان با توجه به موارد: ميزان اعتقادات مذهبي، وضعيت اقتصادي، سطح تحصيلات، شهري يا روستايي بودن، فضاي محل سكونت، سن، نوع و مرتبه شغلي، وضعيت تأهل، درصد جانبازي در ميان جانبازان متفاوت است.متغيرهاي اين تحقيق به دو دسته تقسيم شده اند:1- متغيرهاي وابسته
ارزش، ارزش هاي اقتصادي، ارزش هاي سياسي، ارزش هاي اجتماعي، ارزش هاي فرهنگي.2- متغيرهاي مستقل
سن، وضعيت تأهل، سطح تحصيلات، قوميت، درصد جانبازي، وضعيت اقتصادي، ميزان اعتقادات مذهبي، فضاي محل سكونت، نوع و مرتبه شغلي.متغيرها به صورت زير تعريف مي شوند:1- ارزش
ارزش واقعيتي اجتماعي، درجه بندي شده و برخاسته از جهان عقايد و آرمان ها مي باشد.2- ارزش هاي اقتصادي
ارزش هايي كه زمينه ساز توليد انرژي و هماهنگي با محيط خارجي هستند.3- ارزش هاي سياسي
ارزش هايي كه زمينه ساز بسيج نيرو و امكانات براي تحقق اهداف مي باشند.4- ارزش هاي اجتماعي
ارزش هايي كه زمينه ساز تقويت انسجام و همبستگي نظام مي باشند.5- ارزش هاي فرهنگي
ارزش هايي كه زمينه ساز معنا بخشي و توليد انرژي انگيزشي در نظام مي باشند.6- وضعيت اقتصادي
ميزان برخورداري فرد از امكانات و وسايل رفاهي و مالي زندگي.7- ميزان اعتقادات مذهبي
امري دروني است و دستيابي به آن كاري بسيار مشكل است. يكي از راه هاي دستيابي به ميزان آن از طريق جلوه هاي مشاهده پذير اعتقادات ديني مي باشد.8- نوع و مرتبه شغلي
نوع شغلي كه هر فرد داراست و رتبه اي كه در آن شغل دارد. عادي، متخصص، رئيس، مرئوس و ... فصل سوم اين تحقيق به روش انجام تحقيق پرداخته است. روش تحقيق مورد نظر به دو روش 1- روش توصيفي 2- روش تبييني مي باشد. روش جمع آوري اطلاعات به صورت پيمايشي (مصاحبه، پرسشنامه) بوده است. جامعه آماري اين تحقيق جامعه جانبازان تهران بزرگ مي باشد و جانبازان لواسانات، شميرانات، شهرري را در برنمي گيرد. حجم نمونه آماري 2/1 درصد از كل جامعه آماري مي باشد.فصل چهارم شامل تجزيه و تحليل داده ها همراه با جداول مورد نظر مي باشد.فصل پنجم به بررسي نتايج، پيشنهادها و محدوديت هاي تحقيق مي پردازد.نتايج حاصله از اين تحقيق
1- نتايج حاصل از مطالعات انجام شده2- نتايج حاصل از تحقيق ميراني تقسيم مي شود.
نتايج حاصل از مطالعات
1- تعريف دقيق ارزش: ارزش واقعيتي اجتماعي، درجه بندي شده و برخاسته از جهان عقايد و آرمان هاست.2- ارزش ها عميق ترين لايه واقعيات اجتماعي مي باشند و بر بستر آن ها لايه هاي ديگر واقعيات اجتماعي شكل مي گيرند ...نتايج حاصل از مطالعات ميداني
1- بين ارزش هاي اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي جانبازان تهران بزرگ تقريباً ناهماهنگي ديده مي شود. سلسله مراتب ارزش ها از روي اكثريت افراد، نشان مي دهد كه:1- ارزش هاي فرهنگي
2- ارزش هاي اجتماعي
3- ارزش هاي اقتصادي را انتخاب كرده اند ولي هيچ يك ارزش هاي سياسي را به عنوان اولويت انتخاب نكرده اند.2- بي ميلي جانبازان به ارزش هاي سياسي، بيانگر نارضايتي آنها از شرايط موجود و عملكرد مسئولين است.3- نامطلوب بودن وضعيت اقتصادي جانبازان.4- كم رنگ بودن نقش جانبازان در صحنه ي اداره امور جامعه.5- در بين اهداف مختلف تعداد كثيري از آنها، تحقق عدالت اجتماعي و رسيدگي به محرومين جامعه را براي دولت در اولويت اول دانسته اند.6- سن، زادگاه، نوع شغل و مرتبه شغلي، منطقه محل سكونت، ميزان اعتقادات مذهبي و درصد جانبازي افراد بر ميزان هماهنگي بين ارزش هاي اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي و سلسله مراتب اهميت دهي آنها تأثير دارند. جانبازاني كه داراي سن كمتر، تحصيلات بالاتر، درصد جانبازي بيشتر، مرتبه شغلي بالاتر، اعتقادات مذهبي قوي تر، متولد روستا يا شهرهاي ديگر باشند، در مناطق بالا يا متوسط شهر زندگي كنند، بيكار يا دانشجو باشند، تمايل بيشتري به ارزش هاي فرهنگي دارند.7- بين وضعيت تأهل و وضعيت اقتصادي با سوگيري و هماهنگي ارزش هاي پاسخگويان به علت كمي فراواني در طبقه مجرد وضعيت تأهل و طبقات خيلي خوب و خوب وضعيت اقتصادي رابطه قابل تحليلي به دست نيامد.
پيشنهادات تحقيق
1- تلاش در جهت گسترش و تعميق ارزش هاي اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي به صورت هماهنگ در بين جانبازان2- توجه به وضعيت اقتصادي، آموزش و اشتغال جانبازان
3- سيستم ارائه خدمات بنياد به جانبازان بايستي از حالت انفعالي خارج شده و به گونه اي نباشد كه جانبازان به دنبال دريافت خدمات مورد لزوم از اين مركز به مركز ديگر بنياد سرگردان شوند
4- توجه اساسي به امر تحقيق و برنامه ريزي خصوصاً در زمينه فرهنگي، اجتماعي و روان شناختي جانبازان.
