قريش در مكه - کشور عربستان سعودی نسخه متنی

قريش در مكه

قُصَىّ بن كلاب، دامادِ رييس قبيله خُزاعه بود. او توانست پس از مرگ پدرِ همسرش، با استفاده از خاندان هاى متفرق قريش و با كمك آنها، كه در اطراف مكه زندگى مى كردند، بر مكه تسلط يابد. قُصَى در آبادى مكه كوشيد و دارالندوه را براى مشاوره رؤسا و برجستگان و چهل ساله هاى قريشى پديد آورد و سروسامانى به مكه داد. وى اداره امور مكه را به عنوان هاى: پرچمدارى، پرده دارى كعبه، سقايت حجاج، سفارت و ... تقسيم كرد و هر قسمت را به يكى از خانواده هاى قريش سپرد. نوشته اند كه او در بازسازى كعبه نيز تلاش هايى داشته است. در روزگار پيش از قصى، اطراف كعبه تا فاصله زيادى از سكنه خالى بود; اما قصى آنها را در نزديكى كعبه آورد و تنها به اندازه طواف، محدوده اى را باقى گذاشت.

پس از قصى، فرزندان وى عبدمناف و عبدالدار و بعد از آن نيز هاشم فرزند

عبدمناف و عبد المطّلب فرزند هاشم در مكه نفوذ فراوانى داشتند. در زمان هاشم بود كه مكه به مركز تجارى مهم تبديل شد و قريش به كار تجارت در بلاد دوردست پرداخت. خداوند در سوره قريش به اين مسأله اشاره كرده، مى فرمايد: لاِِيلاَفِ قُرَيْش * إِيلاَفِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاءِ وَ الصَّيْفِ * فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ * الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوع وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْف .(1)

زمانى كه قُصَىّ بن كلاب قريش را در مكه گرد آورد، هر طايفه اى از قريش را در بخشى از مكه سكونت داد. او قسمت «وجه كعبه» يعنى مَعلاة يا بالاى مكه را، كه شامل شعب ابى طالب به سمت بالا است، به خود و فرزندانش اختصاص داد. به همين دليل همه فرزندان وى در اين بخش سكونت داشتند. او بخش اجياد (شامل اجياد كبير و صغير در پشت كوه ابوقبيس) را به بنى مخزوم داد و منطقه مَسْفله مكه را در اختيار بنى جُمح گذاشت. و بنى سهم در ثنيّه سُفلى، كه امروزه به نام شُبَيْكه شناخته مى شود، سكونت گزيدند. بنى عدى (كه عمر از آن تيره است) در پايين ثنيه مزبور، جايى كه امروزه به جبل عمر معروف است، اسكان يافتند.(2)