معرفى کتاب : آن سوى حجاب زنان مسلمان در ايران

نويسندگان

خانم دكتر مارى كلود لوتران ، استاد دانشگاه تولوز وخانم دكتر بهجت يزدخواستى ، استاد جامعه شناسى دانشگاه اصفهان

خانم دكتر لوتران در تشريح روند كلى طى شده تا نگارش كتاب و مراحل پژوهش تا نگارش كه حدود 7 سال به طول انجاميده پرداخت ه و آنرا نگاهى عميق و پرسشگر به تفاوت ها و وجود ديگرى دانست . وى پيش از آغاز پژوهش هاى ميدانى كه در ايران با همكارى دكتر يزدخواستى و با تهيه پرسشنامه ها و مصاحبه هاى فراوان و گرفتن حدود 800 عكس به انجام رسيده حجاب رانمادى از اطاعت كوركورانه زن از مرد مى دانسته است . دكتر لوتران اين مرحله را سير درونى خود و مرحله پرسشگرى مى نامد. وى مرحله بعد كه همراه با ديدار با زنان ايرانى و كشف نحوه نگريستن آنها بوده است ، مرحله شوك و طغيان مى نامد، چرا كه در اين مرحله به فرايند پيچيده اى وارد مى گردد كه پيش از اين از درك آن عاجز بوده است . پس از آن نگاهى آينه وار و واكنش هاى فردى نويسنده در پى مى آيد كه گامى همراه با نفى ، گامى همراه با قبول و گامى نيز بدون پاسخ مى ماند.

استاد دانشگاه تولوز به رويكرد خود جهت شناخت حجاب اشاره كرد و افزود: به دنبال ريشه هاى تاريخى حجاب گشتم و آن را در پيش ازظهور اسلام نيز يافتم . حجاب حتى در آيين مسيحيت نيز وجود داشته است .

خانم دكتر لوتران حجاب را به كوه يخ تشبيه كرده كه نيمى از آن پديدار و قابل رؤيت است و نيمه ديگر آن همواره زير آب مى باشد.وى گفت : بخشى از حجاب را كه پديدار مى باشد، با تحقيقات جامعه شناختى دكتر يزدخواستى پيش برديم و نيمه پنهان آن را كه ابعادمتافيزيك و عرفانى حجاب در اسلام و مسيحيت و پيش از آن بوده است ، توسط خود من انجام شد.

بعد عرفانى حجاب نيز مى تواند اشاره به جدايى انسان از معبود كند كه همواره از اين جدايى و بحران ، انسان نالان است و جسم انسان خود حجاب مى باشد. اين حجاب در واقع خود نماد جدايى انسان از خالق است كه در اشعار عرفانى اسلامى و مسيحى نمونه هاى فراوانى از آن را مى توان يافت .

خانم دكتر يزدخواستى ، استاد دانشگاه اصفهان نيز به تشريح شيوه تحقيق ميدانى و تهيه بيش از 1340 پرسشنامه پرداخت . دكتريزدخواستى اين پژوهش را داراى ارزشى چند بعدى خواند و افزود: كتاب آن سوى حجاب داراى ابعادى مردم شناختى ، قوم شناختى ،جامعه شناختى با استفاده از روش هاى مختلف ، مذهبى ، تبادل فرهنگى بين اديان و... مى باشد.

وى حجاب را از جمله پديده اى سياسى نيز دانست ، چرا كه در قرن بيستم ، سلطنت رضا پهلوى از 1925 تا 1941 او به كشف حجاب مبادرت ورزيد و پسر او محمدرضا نيز در سال هاى 1941 تا 1979 به روند غربى سازى و به اصلاح گشودن دروازه هاى تمدن غرب به روى ايران پرداخت كه اين امر را مى خواست با ظاهر زنان غربى همراه و هماهنگ كند.

استاد دانشگاه اصفهان ، سپس به اهميت شخصيت چندبعدى حضرت فاطمه زهرا(س ) و جايگاه والاى آن حضرت به عنوان الگوى زنان مسلمان ايران اشاره كرد و افزود: بسيارى از دختران و بانوان ايرانى حجاب را انتخابى ارزشمند مى دانند از حضرت فاطمه (س ) به عنوان الگوى خود به ارث مى برند.

فهرست كلى مطالب كتاب

ـ تكوين و چگونگى شكل گيرى و پيشبرد اين پژوهش

بخش اول : رويكردى چند بعدي

ـ مقدمه

فصل اول : بعد عرفاني

فصل دوم : بعد اجتماعى ـ مردم شناختى حجاب

فصل سوم : بعد تاريخى ـ مذهبى حجاب

بخش دوم : گونه هاى فرهنگى پوشش زنان مسلمان ايراني

فصل اول : حجاب در دوره هاى مختلف

فصل دوم : رويكردى جامعه شناختي

ـ نتيجه

ـ ضميمه

ـ واژگان تخصصي

شايان ذكر است كه اين كتاب توسط انتشارات L'Harmattan پاريس چاپ و با قيمت پشت جلد 29 يورو روانه بازار نشر گرديده است .