ابوالوليد ازرقى و كتاب او; «اخبار مكه» - ابوالولید ازرقی و کتاب او؛ «اخبار مکه» نسخه متنی

ابوالوليد ازرقى و كتاب او; «اخبار مكه»

محمد على مهدوى راد

مكّه شهر كهن و ارجمندى است كه توجّه ملّتها، قومها و نسلها بدان، پيشينه اى بس كهن دارد. در تاريخ اسلام و دوره تدوين آثار تاريخى و جغرافيايى، اين ديار مقدس بيشتر و پيشتر از هرجايى مورد توجه بوده است. پيشتر درباره پيشينه نگارشهاى مرتبط با مكه سخن گفته ايم،(1) در ضمن آن مقاله، وعده داديم تا درباره يكى ديگر از آثار ارجمند و كهن تاريخ مكه، گزارشى تفصيلى عرضه كنيم. اين كتاب با عنوان «أخبار مكه...» اثرى است ارجمند بخامه محمد بن عبدالله... ازرقى. ظاهراً كتاب ازرقى را بايد كهنترين اثر تاريخى موجود درباره مكه دانست.(2)

1 ـ ميقات، شماره 3، ص 22.

2 ـ چنانكه پيشتر ياد كرده ايم (ميقات شماره 3، ص 223) كتابى با عنوان «تاريخ مكه» به حسن بصرى نسبت داده اند و گويا نسخه اى از آن، در كتابخانه تيمور در دارالكتب المصريه وجود دارد (تاريخ المدينة المنوره، ج 1، مقدمه، امّا از چگونگى آن و صحّت انتسابش، اطلاعات دقيقى در اختيار نيست.