لطفا منتظر باشید ...
بانك هاى خليج فارس پيش مى تازند
منبع: بينابا وجود رشد و توسعه خيره كننده بانك ها و مؤسسه هاى مالى فعال در كشورهاى حوزه خليج فارس در سال ،2006 گويا اين بانك ها و مؤسسه هاى مالى، دست بردار نيستند و افق هايى دوردست و رؤيايى را هدف اصلى خود قرار داده اند. البته، چنين رشد و توسعه تحسين برانگيزى، چندان عجيب و غافلگيركننده نيست، زيرا چند صباحى است كه ميلياردها ميليارد دلار نفت از اقصى نقاط جهان به سمت اين منطقه، سرازير شده و مى شود. با افزايش قيمت نفت و رسيدن آن به سطح بى سابقه 60 و 70 دلار و ثابت ماندن تقريبى آن در اين سطح موجب شده تا بانك هاى منطقه به عنوان بزرگ ترين و موفق ترين دريافت كنندگان دلارهاى نفتى و سرمايه گذارى هاى بين المللى و منطقه اى، به ميدان آيند و نرخ سودهاى افسانه اى براى خود و سهامدارانشان رقم بزنند. به عنوان نمونه، 50 بانك برتر منطقه خليج فارس توانستند در سال ،2005 به سود خالص 15/7 ميليارد دلار دست يابند كه اين رقم در مقايسه با رقم 9/6 ميليارد دلارى سال پيش از آن يعنى سال ،2004 رشدى 64 درصدى را نشان مى داد. همين بانك ها بودند كه به موتور حركت دهنده اقتصادهاى منطقه و عامل تزريق نقدينگى به اقتصاد، بدل شدند.به علت فراهم بودن زيرساخت ها و بنيان هاى مالى و اقتصادى در منطقه و حمايت دولت ها از فعاليت هاى اقتصادى در سطوح خرد و كلان و حمايت هدفمند آنها از سرمايه گذاران و سازمان هاى مالى خارجى، زمينه مساعدى براى رشد و توسعه همه جانبه و فراگير نهادهاى مالى و بانكى در اين منطقه استراتژيك و حياتى براى اقتصاد جهانى، فراهم آمده است. به عبارت روشن تر، مى توان چنين گفت كه وضع كنونى اقتصاد جهانى و وادار شدن سرمايه گذاران بين المللى و شركت هاى چند مليتى به سرمايه گذارى در كشورهاى منطقه خليج فارس، موجب شده تا امواج منفى برآمده از حملات تروريستى يازدهم سپتامبر به برج هاى تجارت جهانى، به تدريج محو گردند و به موج هايى تبديل شوند كه سرمايه هاى بين المللى را از مناطق گوناگون جهان به سمت كشورهاى منطقه خليج فارس، هدايت مى كنند و بر سطح و كيفيت رقابت هاى مالى و سرمايه گذارى مى افزايند.كانون هاى مالى
يكى از عناصر كليدى شكل دهنده اين توجه و تمركز، در نتيجه به وجود آمدن و گسترش كانون هاى مالى معتبر و پرطرفدار چون «مركز مالى بين المللى دبى» و مركز مالى قطر بوده است كه خيلى زود و به سرعت، نردبان ترقى را پيموده اند و توانسته اند به بالاترين استانداردهاى بين المللى دست يافته و به مكانى امن براى جذب سرمايه گذاران و بازيگران مالى معتبر جهانى تبديل شوند. البته كانون هاى مالى معتبر و پرطرفدار منطقه، تنها به اين دو كشور محدود نمى شود، بلكه مراكز مالى قدرتمندى در بحرين، عربستان سعودى و كويت نيز به وجود آمده اند كه هر كدام به نوبه خود، حرف هاى زيادى را براى گفتن دارند.يكى از مزاياى اصلى اين منطقه از جهان، همسو بودن كشورهاى قدرتمند و پرنفوذ آن از نظر سياسى و استراتژى هاى اقتصادى و مالى، است. براى چند دهه، دولت هاى حاكم بر كشورهاى منطقه، علاوه بر تشويق جذب سرمايه گذارى خارجى و گسترش بازارهاى سهام، به حمايت از افزايش رقابت در ميان بانك ها، مؤسسه هاى مالى و ديگر شركت هاى مالى داخلى و خارجى همت گمارده اند كه نتيجه همين حمايت ها و سياست هاى هدفمند، تقويت كانون هاى مالى منطقه در برابر رقباى قدرتمند غربى آنها بوده است.بانك هاى منطقه نيز همگام با دولت هاى متبوع خود براى ايجاد گوناگونى و فزونى در خدمات رسانى مالى و ارائه خدمات مالى مدرن و مشترى پسند، تلاش مى كنند و مى كوشند تا نقدينگى عظيم حاصل از افزايش بى سابقه قيمت هاى نفتى را به مسيرى درست و مناسب، هدايت كنند. در پيشاپيش اين بانك ها و مؤسسه هاى مالى، بانك هاى اسلامى قرار دارند كه با ارائه محصولات مالى اسلامى، كه طرفداران پرو پا قرص و بيشمارى در سرتاسر جهان دارند، توانسته اند سهم روز افزونى از دارايى هاى بانكى و سرمايه هاى سرگردان را به سمت خود بكشانند.عصر طلايى بانكدارى
همه اين مزيت ها دست به دست هم داده و دوران طلايى بى نظيرى را براى بانك ها و مؤسسه هاى مالى منطقه خليج فارس به وجود آورده اند، دوران طلايى رؤيايى و ماندگارى كه نماد آن، افزايش 64 درصدى سود خالص بانك هاى منطقه است كه در تمام جهان، بى سابقه است. براى درك بهتر ابعاد تحسين برانگيز اين رشد كافى است به اين مسأله اشاره كنيم كه براساس آمار رسمى بانك جهانى، نرخ رشد سوددهى 1000 بانك برتر دنيا در سال ،2005 تنها 18/6 درصد بود كه به نظر بسيارى از كارشناسان، يك شاهكار به حساب مى آيد:همانطور كه در شكل بالا نيز ديده مى شود، 50 بانك برتر منطقه خليج فارس توانسته اند در سال ،2006 به ميزان (ميانگين) 26/4 درصد بر سود حاصل از سرمايه هاى رتبه اول خود بيافزايند، حال آن كه اين رقم در مورد 1000 بانك برتر دنيا، 22/7 درصد بوده است. سود حاصل از كل دارايى هاى اين بانك ها نيز در سال 2006 ، 3/2 درصد بوده است، حال آن كه اين رقم در سال پيش از آن يعنى 2005 ، 2/4 درصد بود. با وجود تمام اين موفقيت ها و رشد قابل توجه بانك ها و مؤسسه هاى مالى در كشورهاى منطقه خليج فارس، هنوز هم اين بانك ها از مشكلى مشابه و حل نشده رنج مى برند و آن، كوچك بودن اندازه آنها در مقايسه با رقباى غربى و آسيايى خود است. به عنوان گواهى بر اين مدعا، كافى است به اين واقعيت تلخ اشاره كنيم كه ميزان كل سرمايه هاى 50 بانك برتر منطقه خليج فارس، به زحمت با سرمايه «گروه اعتبارى اگريكول فرانسه» برابرى مى كند. با اين همه، بانك ها و مؤسسه هاى مالى منطقه، چندى است كه بيدار شده اند و در تلاش هستند تا اين شكاف عظيم ميان خود و بانك هاى غربى (از نظر كميت، ابعاد و اندازه) را كمتر و كمرنگ تر نمايند.دارايى هاى بانك هاى منطقه خليج فارس ؛ هر روز بيشتر از ديروز
دارايى هاى بانك هاى منطقه خليج فارس نيز در هر روز شاهد افزايش چشمگيرى است كه اين رشد و ترقى، سود سرشارى را نصيب اين بانك ها مى نمايد. در سال ،2006 ميزان كل دارايى هاى 50 بانك برتر منطقه، با افزايش 22/9 درصدى در مقايسه با سال ،2005 به 490/6 ميليارد دلار رسيد. هر چند بخش قابل توجهى از اين افزايش دارايى در نتيجه ركود بازار سهام منطقه و گرايش سرمايه گذاران در بورس به سمت بانك ها و شركت هاى سرمايه گذارى، شكل گرفته است، اما نمى توان چشم را به روى عواملى چون رشد اقتصادى سريع و پايدار در منطقه و تضمين مطلوب فرصت هاى سرمايه گذارى به ويژه تأمين مالى طرح هاى زير بنايى بست.حاكميت بى چون و چراى سعودى ها
حاكمان بى چون و چراى اين 50 بانك برتر منطقه، 10 بانك سعودى هستند كه 39/4 درصد از كل سرمايه هاى رتبه اول،38/8 درصد از كل دارايى ها و 43/7 درصد از سود خالص اين مجموعه را به خود اختصاص داده اند. از ميان اين 10 بانك نيز 4 بانك سرآمدتر و قدرتمندتر هستند: بانك تجارى ملى، بانك الراجى، بانك رياض و بانك عربستان انگليس.بانك تجارى ملى عربستان توانسته در سال ،2006 بيش از57/1 درصد بر ميزان سرمايه اش بيفزايد و سود خالص خود را نيز به ميزان 41/9 درصد ارتقا بخشد. بزرگ ترين بانك اسلامى جهان يعنى بانك الراجى، نيز در سال ،2006 57/8 درصد بر ميزان سرمايه و 91/9 درصد بر ميزان سودش افزود.نكته جالب تر در مورد بانك هاى سعودى اين است كه ميزان دارايى هاى اين 4 بانك سعودى، بيش از دارايى 23 بانك بزرگ از كشورهاى بحرين، كويت، عمان و قطر است.
