كاربرد فناوري نانو در توليد نسل آينده فراورده هاي دارويي

در حوزه علوم پزشکي استفادة همزمان از فناوري نانو و زيست فناوري، در زمينه تشخيص بيماري ها و فرايند دارورساني، رو به افزايش است. به کارگيري همزمان علم مواد، مهندسي زيستي و زيست شناسي سلولي به همراه تجربيات به دست آمده از پزشکي باليني، موجب افزايش فراورده هاي دارويي نوين گرديده است.

زمينه هاي تحقيقي زيادي در علوم پزشکي وجود دارد كه با بخش هاي مختلف فناوري نانو در ارتباط است و در اين ميان مي توان به سيستم (سامانه) هاي نوين دارورساني اشاره نمود. يکي از موضوعات مورد توجه در نمايشگاه و همايش ساليانه فناوري نانو اروپا (NanoEurope2007) ، که از تاريخ 13-11سپتامبر در سنت گالن برگزار مي شود، همين زمينه هاي تحقيقي فناوري نانو در حوزه علوم پزشکي است.

کاربردهاي فناوري نانو در زمينه پزشکي بسيار متنوع بوده، دامنه به کارگيري آن از تشخيص بيماري و درمان هاي سطحي چون استفاده از داروها به شيوه زيرپوستي (implant) گرفته تا کاربردهاي احتمالي آن در ترميم بافت ها گسترده شده است.

امسال يکي از موضوعات قابل توجه همايش هاي تخصصي درباره تجهيزات پزشکي، سيستم هاي دارورساني موضعي است. استفاده از سيستم هاي دارورساني در اندازه نانو، علاوه بر اين که به شکل قابل توجهي عوامل فارماکوکينتيکي داروها را، همچون توزيع دارو، را بهبود مي بخشد، گستردگي عوارض جانبي را نيز که اغلب در درمان سرطان ها با آن مواجه هستيم را نيز کاهش مي دهد.

به کارگيري هدفمند داروها

قرار دادن مواد مؤثر دارويي داخل يک پوشش، اين امکان را به ما مي دهد که بتوانيم دارو را در نقاط مشخصي از بدن در برابر تأثيرات محيطي محافظت نماييم و به ما در يکسان سازي دوز داروهايي که توليد مي کنيم، کمک مي نمايد.

علاوه بر اين عملکرد هدفمند سطوح نانوذرات موجب مي گردد که دارو به صورت کنترل شده و تنها با سلول هايي جذب گردد که مي خواهد بر روي آنها اثر کند، همچنين فرمولاسيون مواد مؤثره دارويي به کمک سيستم هاي دارورساني اي كه اندازة کوچک تر از 50 نانومتر را دارند، باعث افزايش اثرگذاري و کاهش سميت داروها در دارودرماني سرطان مي گردد .

اين سيستم هاي دارورساني توان عبور دادن داروها از سد خوني-مغزي را نيز دارد و همين ويژگي زمينه به کارگيري اين سيستم ها را در درمان بيماري هاي ناشي از تحليل اعصاب مانند آلزايمر و پارکينسون فراهم مي آورد.

سخنرانان سطح بالا

در همايش ساليانه فناوري نانو در اروپا ( که از 13-11سپتامبر در سنت گالن برگزار مي شود)، موضوع فرمولاسيون داروها در مقياس نانو، در قالب سه مقاله از سه شرکت GlaxoSmithKline بريتانيايي، Camurus AB سوئدي و Medipol سوئيسي مطرح خواهد شد.

پروفسور David Tapolczay، نايب رئيس سابق شرکت GlaxoSmithKline در امور توسعه و ناظر علمي کنوني شرکت SAFC PHARMA ، به عنوان يک متخصص در رابطه با به کارگيري همزمان فناوري نانو و زيست فناوري ، در مقاله خود درباره کاربردهاي مورد انتظار اين فناوري در آينده و در زمينه فرآورده هاي دارويي توضيح خواهد داد، همچنين آقاي Fredrik Tiberg، مدير اجرايي و استاد برگزيده شرکت Camurus AB هم (که امسال جايزه بهترين شرکت خصوصي در زمينه زيست فناوري را در Medicon Valley از آن خود کرد)، درباره نانوسيستم هاي دارورساني طراحي شده به وسيلة اين شرکت صحبت خواهد کرد که امکان بهبود اثر فراورده هاي دارويي موجود و کشف شيوه هاي نوين درماني را فراهم خواهد نمود.

با به کارگيري اين سيستم هاي نوين دارورساني، فراورده هاي پروتئيني و پپتيدي و داروهاي متشکل از مولکول هاي کوچک، به ويژه در رابطه با منطبق ساختنشان با اهداف درماني مختلف، در آستانه پيدا کردن بازاري قابل توجه قرار خواهند گرفت.

جنبه هاي قانوني (انطباق داروهاي ساخته شده با استانداردهاي بين ا لمللي ساخت دارو)با وجود ظرفيت هاي زياد به کارگيري نانوذرات بحث زيادي پيرامون اثرات سمي آنها مطرح است كه در صورت دستيابي داروهاي توليدشده با فناوري نانو به موفقيت درازمدت در بازار، اقدامات بيشتري نيز در رابطه با جنبه هاي ايمني اين داروها مي بايد صورت گيرد.

در حال حاضر نه تنها درباره بي خطري اين داروها براي مصرف بيمار؛ بلکه در زمينه اثرات نانوذرات بر روي محققان و پرسنل کارخانه هاي توليدکننده دارو نيز نگراني وجود دارد. خانم Cornelia Camara، مسئول ايمني و انطباق دارو با استانداردهاي بين المللي در شرکت Medipol در مقاله خود درباره جزئيات جنبه هاي ايمني اين داروها توضيح خواهد داد.

به دنبال برگزاري موفق نمايشگاه و همايش فناوري نانو اروپا در سال گذشته با حضور 65 شرکت و 4500 بازديدکننده از 33 کشور، امسال نيز اين نمايشگاه مکاني براي گردهمايي افراد متخصص و علاقه مند در زمينه فناوري نانو خواهد بود.

در سال 2007 علاوه بر بخش هاي تجهيزات پزشکي منسوجات و پلاستيک که بار ديگر مورد توجه قرار گرفته اند، بخش هاي جديدي در رابطه با انرژي خورشيدي و بسته بندي نيز به نمايشگاه افزوده خواهد شد. همچنين، همايش مهم وضع قوانين در حوزه نانو نيز براي سومين بار در حاشيه همايش فناوري نانو اروپا در سال 2007 برگزار خواهد شد.

همايش جديدي نيز با عنوان کاربرد باتري هاي خورشيدي رنگي(از جنس ماده رنگي) در صنعت با همکاري شرکت Dyesol Ltd.، همزمان با برگزاري همايش NanoEurope 2007 برگزار مي گردد