سياره اورانوس

اورانوس هفتمين سياره در منظومه شمسي است. فقط نپتون و پلوتو فاصله بيشتري با خورشيد دارند. اورانوس دورترين سياره ايست که مي توان با چشم غير مسلح آن را رويت نمود.

اورانوس هفتمين سياره در منظومه شمسي است. فقط نپتون و پلوتو فاصله بيشتري با خورشيد دارند. اورانوس دورترين سياره ايست که مي توان با چشم غير مسلح آن را رويت نمود. ميانگين فاصله اين سياره از خورشيد 2.872.460.000 کيلومتر مي باشد. اين فاصله را با سرعت نور در مدت زمان 2 ساعت و 40 دقيقه مي توان طي کرد. ( شعاع منظومه شمسي حدود 5 ساعت و سي دقيقه نوري مي باشد (م)). اورانوس يک غول بزرگ متشکل از مواد گازي و مايع مي باشد. قطر استوايي آن حدود 51.118 کيلومتر يعني بيش از 4 برابر قطر زمين است. سطح اين سياره پوشيده از ابرهاي سبز-آبي، ساخته شده با کريستالهاي ريز متان مي باشد.

کريستالها خارج از اتمسفر سياره يخ زده اند. در اعماق اين ابرهاي قابل رويت، احتمالا ابرهاي ضخيمي ساخته شده از آب مايع و کريستالهاي يخ آمونياک وجود دارند. در زير اين ابرها يعني در عمق 7500 کيلومتري زير ابرهاي قابل رويت نيز، احتمال وجود اقيانوسي از آب مايع به همراه آمونياي حل شده مي باشد. در مرکز اين سياره ممکن است هسته اي سنگي، تقريبا به اندازه زمين وجود داشته باشد. دانشمندان در خصوص وجود هر گونه زيستي در اين سياره ترديد دارند. پس از دوران باستان، اورانوس نخستين سياره اي بود که انسان موفق به کشف آن شد.

ستاره شناس بريتانيايي، ويليام هرشل (William Herschel)، در سال 1781 موفق به کشف آن گرديد. بيشتر دانش ما در باره اين سياره پس از پرواز سفينه آمريکايي ويجر2 (Voyager 2) در ارتفاع 80.000 کيلومتري از ابرهاي سطح اين سياره، در سال 1986، به دست آمد. مدار و گردش اورانوس در مداري بيضي شکل به دور خورشيد در گردش است.

هر دور کامل اين سياره در مدار، 30.685 روز زميني معادل تقريبا 84 سال زميني به طول مي انجامد. اورانوس علاوه بر گردش انتقالي، گردش وضعي نيز دارد. قسمت داخلي سياره (هسته و اقيانوس) در مدت 17 ساعت و 14 دقيقه يک دور کامل حول محور طولي گردش مي کنند. البته قسمت اتمسفر سياره بسيار سريعتر مي چرخد. سريعترين بادهاي سطح اورانوس که در دو سوم از ناحيه استوا تا قطب جنوب اندازه گيري شده اند با سرعت 720 کيلومتر در ساعت مي وزند. بنابراين اتمسفر اين منطقه در هر 14 ساعت يکبار گردش وضعي کامل دارد. محور طولي فرضي اين سياره به حدي انحراف دارد که تقريبا به صفحه مداري چسبيده است. اين انحراف زاويه در بيشتر سيارات متجاوز از 30 درجه نيست.

براي مثال زاويه انحراف محور طولي زمين 5/23 درجه مي باشد. اما در مورد اورانوس اين زاويه انحراف معادل 98 درجه است. بسياري از ستاره شناسان بر اين باورند که برخورد جرمي تقريبا در ابعاد زمين با اورانوس، در اوايل دوران تشکيل سياره، منجر به ايجاد چنين انحراف شديدي شده است.

جرم اورانوس 5/14 برابر جرم زمين و يک بيستم جرم بزرگترين سياره منظومه شمسي يعني مشتري مي باشد. ميانگين چگالي اورانوس 27/1 گرم در هر سانتيمتر مکعب است. اين مقدار معادل 25/1 چگالي آب مي باشد. نيروي گرانش اين سياره 90 درصد نيروي گرانش زمين است. به اين معنا که اگر جسمي در زمين 100 گرم وزن داشته باشد در اورانوس 90 گرم وزن خواهد داشت. جو اين سياره ترکيبي از 83% هيدروژن، 15% هليوم، 2% متان و مقدار کمي اتان و ديگر گازها مي باشد.

فشار اتمسفر در زير لايه گازهاي متان حدود 130کيلوپاسکال، تقريبا 3/1 برابر فشار جوي سطح زمين است. ابرهاي قابل مشاهده سطح اورانوس که به رنگ سبز-آبي ملايم مي باشند همه سطح اين سياره را پوشانده اند. تصاويري از اورانوس که توسط ويجر 2 تهيه شدند و به کمک رايانه ها پردازش شده اند، نوارهاي خيلي کمرنگي را در ميان ابرها و به موازات استوا نشان مي دهند. اين نوارها از تجمع مه که به دليل نفوذ پرتوي خورشيد به درون گازهاي متان ايجاد مي شود، ناشي مي گردند. به علاوه تعدادي لکه کوچک بر سطح سياره به چشم مي خورد. اين لکه ها احتمالا توده هاي به شدت در حال چرخش گاز هستند که تداعي کننده گردبادهاي شديد زمين مي باشند. دماي اتمسفر 215- درجه سانتيگراد است.

در درون سياره اين دما به سرعت افزايش مي يابد و به 2300 درجه سانتيگراد در اقيانوس و 7000 درجه سانتيگراد در هسته سنگي مي رسد. به نظر مي آيد که اين سياره بيشتر از دمايي که از خورشيد دريافت مي نمايد، دفع حرارت مي کند. از آنجائيکه زاويه انحراف اورانوس 98 درجه است، در طي سال قطبهاي اين سياره بيش از استواي آن در معرض نور خورشيد قرار دارند. با اينحال سيستم آب و هوا، گرما را در سراسر اين سياره به يک ميزان توزيع مي کند. اقمار اورانوس 21 قمر شناخته شده دارد. ستاره شناسان 5 قمر بزرگ اين سياره را در بين سالهاي 1787 و 1948 کشف کردند.

تصاوير تهيه شده توسط ويجر 2 در سالهاي 1985 و 1986 ده قمر ديگر اين سياره را آشکار نمود. بعدها ستاره شناسان به کمک تلسکوپهاي مستقر در زمين بقيه اقمار آنرا نيز کشف کردند. قمر ميراندا (Miranda) که در بين پنج قمر اصلي اورانوس از همه کوچکتر است، مناطق مشخصي در سطح خود دارد که اين مناطق در کل منظومه شمسي بي نظيرند. سه منطقه عجيب که به آنها آويد (ovoids) مي گويند. هر آويد بين 200 تا 300 کيلومتر عرض دارد. قسمت بيروني هر آويد شبيه به زمين مسابقات دو ميدانيست با شيارهاي موازي و دره هايي نيز در مرکز هر کدام از آويدها ديده مي شود. در اين قسمت دره ها و شيارها يکديگر را قطع مي کنند. ميدان مغناطيسي اورانوس ميدان مغناطيسي شديدي دارد. زاويه محور طولي اين ميدان با محور طولي سياره زاويه 59 درجه مي سازد. اين ميدان مغناطيسي انرژي زيادي را که بيشتر به شکل ذرات باردار الکترونها و پروتونها مي باشد، به دام مي اندازد.

با حرکت اين ذرات به عقب و جلوي قطبهاي اين ميدان، امواج راديويي به وجود مي آيد. ويجر 2 توانست اين امواج را دريافت و شناسايي کند اما اين امواج آنقدر قوي نيستند که از زمين نيز قابل رديابي باشند. منبع: Gierasch, Peter J., and Philip D. Nicholson. Uranus. World Book Online Reference Center. 2004. World Book, Inc. ترجمه: لنا سجاديفر

ارسال شده توسط کاربر ميهمان

© کپي رايت توسط .:مقاله نت.: بزرگترين بانك مقالات دانشجويي کليه حقوق مادي و معنوي مربوط و متعلق به اين سايت و گردآورندگان و نويسندگان مقالات است.)

برداشت مقالات فقط با ذکر منبع امکان پذير است.